Giáo án môn Âm nhạc Lớp 4 - Tiết 6: Tập đọc nhạc: TĐN số 1. Giới thiệu một vài nhạc cụ dân tộc

Môn: ÂM NHẠC
Khối lớp: BỐN
Tiết 6: Tập đọc nhạc: TĐN SỐ 1
GIỚI THIỆU MỘT VÀI NHẠC CỤ DÂN TỘC
MỤC TIÊU:
Kiến thức: 	Học sinh bước đầu làm quen với phân môn tập đọc nhạc (TĐN)
Phân biệt được hình dáng các loại nhạc cụ dân tộc và gọi đúng tên: đàn nhị, đàn tam, đàn tứ, đàn tì bà.
Kĩ năng:	Đọc đúng giai điệu và ghép lời bài TĐN số 1 – Son La Son
Thể hiện đúng độ dài các nốt đen, nốt trắng.
Thái độ: 	Giáo dục học sinh lòng yêu thích các nhạc cụ dân tộc.
CHUẨN BỊ:
Giáo viên:
Bản nhạc bài TĐN số 1 – Son La Son phóng to.
Tập đọc nhạc và hát lời bài TĐN số 1 – Son La Son
Tranh ảnh 4 loại nhạc cụ: Đàn nhị, đàn tam, đàn tứ, đàn tì bà.
Băng âm thanh các trích đoạn nhạc.
Máy hát, băng đĩa các trích đoạn nhạc.
Học sinh:
Thanh phách, sách giáo khoa âm nhạc lớp 4.
CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC CHỦ YẾU:
Phần mở đầu (7’):
Yêu cầu học sinh thể hiện lại bài tập tiết tấu ở tiết trước.
Nhận xét, cho điểm.
Giới thiệu nội dung tiết học: Tập đọc nhạc số 1, giới thiệu một vài nhạc cụ dân tộc.
Phần hoạt động (25’):
Nội dung1: Tập đọc nhạc: TĐN số 1 (15’):
Mục tiêu: 	Học sinh bước đầu làm quen với phân môn tập đọc nhạc (TĐN)
Đọc đúng giai điệu và ghép lời bài TĐN số 1 – Son La Son
Thể hiện đúng độ dài các nốt đen, nốt trắng.
Phương pháp:	Làm mẫu và luyện tập theo nhóm, cả lớp, cá nhân.
Đồ dùng:	Sách giáo khoa âm nhạc lớp 4, thanh phách gõ đệm.	
Thời gian
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
a) Hoạt động 1: Giới thiệu bài TĐN:
	Ở lớp 1, 2, 3 các em chỉ học 2 nội dung là Học hát và Phát triển khả năng âm nhạc, đến lớp 4 mới học tập đọc nhạc (TĐN). Nội dung phân môn TĐN này sẽ giúp các em hiểu biết nhiều hơn về nghệ thuật âm nhạc thông qua việc ghi nhớ nốt nhạc, thể hiện cao độ và trường độ. TĐN còn nhằm phát triển tai nghe, cảm thụ âm nhạc và hỗ trợ cho việc học hát của các em.
	Hôm nay chúng ta sẽ làm quen với bài TĐN đầu tiên trong chương trình lớp 4, bài TĐN số 1 có tên Son La Son.
	Giáo viên treo bài TĐN số 1 lên bảng.
	Giới thiệu bài TĐN: bài TĐN được viết theo nhịp 2/4, mỗi ô nhịp có 2 phách.
b) Hoạt động 2: Luyện tập cao độ bài TĐN:
	Yêu cầu học sinh quan sát và nói tên các nốt nhạc có trong bài TĐN số 1 – Son La Son?
 Kết luận: Bài TĐN này có 5 nốt: Đồ – Rê – Mi – Son – La.
	Nêu nốt cao nhất và thấp nhất trong bài?
	Treo khuông nhạc với 5 nốt: Đồ – Rê – Mi – Son – La.
	Hướng dẫn học sinh luyện đọc cao độ theo 3 bước sau :
Bước 1: Học sinh nói tên trên khuông theo tay chỉ của giáo viên.
Bước 2: Giáo viên đọc mẫu 5 âm.
Bước 3: Giáo viên chỉ nốt trên khuông cho học sinh đọc đúng cao độ.
 Ví dụ:	Cho học sinh đọc cao độ đi từ cao xuống thấp và ngược lại, sau đó đọc cao độ theo cặp 2 âm Đô Rê, Rê Mi, Mi Son, Son La.
	Lắng nghe và nhắc học sinh đọc cho đúng cao độ.
	Yêu cầu học sinh nhìn vào bài TĐN và đọc tên hình nốt nhạc có trong bài TĐN.
	Khuông nhạc thứ nhất và khuông nhạc thứ 2 có gì đặc biệt?
c) Hoạt động 3: Tập tiết tấu bài TĐN:
	Treo bảng tiết tấu viết sẳn lên bảng.
	Tiết tấu này có những nốt nào?
	Giáo viên chỉ bảng, yêu cầu học sinh đọc theo.
	Giáo viên gõ tiết tấu trên, yêu cầu học sinh lắng nghe và thực hiện lại.
	Dùng tiếng “Tùng” để luyện tập tiết tấu:
 Tùng tùng tùng
	Gọi vài học sinh lên thể hiện tiết tấu bằng trống nhỏ. 
	Hướng dẫn học sinh làm quen với bài TĐN số 1 theo 4 bước sau:
Bước 1: Học sinh nói tên nốt.
Bước 2: Vỗ tay hoặc gõ tiết tấu của bài.
Bước 3: Đọc kết hợp cả cao độ và hình tiết tấu.
Bước 4: Học sinh tự ghép lời ca.
 Chú ý: Thực hiện các bước trên theo từng khuông nhạc, sau đó mới tập đọc cả bài.
	Gọi vài học sinh đọc lại cả bài, các học sinh khác nhẩm theo.
	Chia lớp thành 2 nhóm và quy định: 
Lần 1:	Nhóm A đọc nhạc đồng thời nhóm B ghép lời.
Lần 2: 	Nhóm B đọc nhạc đồng thời nhóm A ghép lời.
	Chỉ định 1-2 học sinh hát lời bài TĐN.
	Bắt nhịp cho cả lớp hát lại bài.
	Lắng nghe để phát hiện chỗ sai, kịp thời sửa chữa cho học sinh. 
	Lắng nghe.
	1-2 học sinh trả lời.
	Nốt cao nhất: Son, nốt thấp nhất: Đồ
	Thực hiện theo hướng dẫn của giáo viên.
	1-2 học sinh đọc.
	Trả lời: khuông nhạc thứ nhất và thứ 2 có tiết tấu giống nhau.
	1-2 học sinh trả lời: nốt đen, nốt trắng.
	Đọc theo tay chỉ của giáo viên:	Đen đen trắng, đen đen trắng.
	Học sinh vừa đọc tên nốt vừa gõ theo tiết tấu được nghe.
	1-4 học sinh lên thể hiện.
	Thực hiện theo hướng dẫn của giáo viên.
	1-2 học sinh đọc.
	1-2 học sinh hát lời.
	Cả lớp hát lời.
Nội dung 2: Giới thiệu nhạc cụ dân tộc: Đàn nhị, đàn tam, đàn tứ, đàn tì bà (10’):
Mục tiêu: 	Phân biệt được hình dáng các loại nhạc cụ dân tộc và gọi đúng tên: đàn nhị, 	đàn tam, đàn tứ, đàn tì bà.
Phương pháp:	Đàm thoại và trực quan.	
- 	Đồ dùng:	Sách giáo khoa âm nhạc lớp 4.
Tranh ảnh 4 loại nhạc cụ: Đàn nhị, đàn tam, đàn tứ, đàn tì bà.
Băng âm thanh các trích đoạn nhạc.	
Thời gian
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
a) Hoạt đông 1: Giới thiệu từng loại nhạc cụ:
	Giáo viên giới thiệu tranh, ảnh 4 loại nhạc cụ: Đàn nhị, đàn tam, đàn tứ, đàn tì bà.
	Nhìn tranh và cho biết đàn nhị có mấy dây?
*	Đàn nhị (miền Nam gọi là đàn cò): Gồm có 2 dây dùng cung kéo, là loại nhạc cụ phổ biến của nhiều dân tộc ở Việt Nam: Kinh, Mường, Thái, Tày, Nùng, Dao, H’Mông,Người biểu diễn đàn nhị thường ngồi ghế, thân đàn đặt trên đùi, cần đàn hướng thẳng lên phía trên. Đàn nhị có âm thanh rất đẹp, gần gũi với giọng người. Đây là một loại nhạc cụ dùng nhiều trong các dàn nhạc dân tộc xưa và nay, trong ca kịch dân tộc như: Chèo, Tuồng, Cải lương,
	Còn đàn tam có mấy dây?
*	Đàn tam thuộc loại đàn gảy, có nhiều cỡ: cỡ nhỏ, cỡ vừa và cỡ lớn. Hầu hết các dàn nhạc dân tộc xưa và nay đều dùng đàn tam. Khi đàn, người ta dùng miếng gảy bật vào dây, hất lên hất xuống nhanh, đều đặn tạo thành âm thanh tươi sáng và giòn giã. 
	Đàn tứ và đàn tì ba có mấy dây?
*	Đàn tứ là loại đàn gảy có 4 dây, nên gọi là đàn tứ. Bầu đàn tròn giống đàn nguyệt nhưng cần đàn ngắn hơn đàn nguyệt. Đàn tứ được dùng rộng rãi trong các dàn nhạc của dân tộc Kinh. Tiếng đàn tứ sáng sủa, trong trẻo, nghe hơi đanh. Một số dân tộc miền núi cũng có đàn tứ nhưng cấu tạo đơn giãn hơn.
*	Đàn tì bà được xếp vào nhóm nhạc cụ gảy, trông hơi giống hình chiếc lá bàng có cuống ngả về phía sau và cong lên, chảm trổ rất đẹp. Âm thanh của đàn tì bà trong trẻo, tươi sáng, trữ tình. Có thể dùng đàn này để độc tấu hoặc sử dụng trong dàn nhạc dân tộc. 
	Ngoài ra còn có các loại nhạc cụ dân tộc phổ biến như: đàn bầu (độc huyền cầm), đàn tranh, đàn tam thập lục, sáo trúc,	
b) Hoạt động 2: Học sinh nghe băng trích đoạn:
	Giáo viên mở băng, đĩa cho học sinh nghe tiếng của các nhạc cụ trên.
	Tổ chức trò chơi đoán tên nhạc cụ:
Giáo viên cho học sinh nghe âm sắc từng nhạc cụ qua băng, đĩa nhạc.
Học sinh từng tổ cho biết tên nhạc cụ, nói đúng tên mỗi nhạc cụ được 10 điểm.
Tổng kết điểm theo tổ, khen đội thắng.
	Quan sát và lắng nghe.
	Trả lời: Đàn nhị có 2 dây.
	Lắng nghe
	Đàn tam có 3 dây
	Lắng nghe
	Đàn tứ có 4 dây, đàn tì bà có 4 dây.
	Lắng nghe
	Lắng nghe
	Chơi theo hướng đãn của giáo viên.
 C. Phần kết thúc: (3’)
- 	Chia thành 2 nhóm, yêu cầu 1 nhóm đọc lại bài TĐN số 1, đồng thời nhóm còn lại gõ đệm.
- 	Dặn học sinh ôn lại bài TĐN số 1.
NHẬN XÉT TIẾT DẠY:
RÚT KINH NGHIỆM:
 NgàythángNăm. NgàythángNăm.
 Khối trưởng	 Ban giám hiệu