Sáng kiến kinh nghiệm Kinh nghiệm giảng dạy môn Đạo đức Lớp 3 - Nguyễn Thị Hòa

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỐNG ĐA
TRƯỜNG TIỂU HỌC CÁT LINH
Trao đổi kinh nghiệm
Kinh nghiệm giảng dạy môn đạo đức lớp 3.
Giáo viên: Nguyễn Thị Hoà
 Giáo viên trường tiểu học Cát Linh
NĂM HỌC 2004 – 2005
I. Lý do chọn đề tài
Ngày xưa các cụ có câu “Tiên học lễ, hậu học văn”. Văn là gì? Nay các trường đều lấy khẩu hiệu đó làm kim chỉ nam trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh.
Tình hình đạo đức của học sinh ngày càng giảm sút, học sinh chỉ biết sống cho mình, bắt mọi người phải phục vụ mình và sống rất ích kỉ.
Vì những năm qua các gia đình đều kế hoạch hoá, rất nuông chiều con ngay từ khi con chào đời muốn gì được nấy. Lớn lên trẻ sẽ quen dần dẫn đến sống buông thả không tuân theo kỉ luật nhất định.
Khi bước vào trường Tiểu học nhất định bỏ thói quen đó. Các em thường quên hết trách nhiệm công việc của mình đối với trường lớp.
Giáo dục các em từ bé không phải sống riêng cho mình mà còn phải lo lắng đến công việc chung của trường của lớp và mọi người xung quanh nữa.
Chính vì vậy khi bước vào trường tiểu học. Các em được xây dựng những hành vi, chuẩn mực đạo đức phù hợp với lứa ruổi trong quan hệ của các em với bản thân, gia đình, nhà trường và xã hội.
Dựa vào đó các em có thể nhận biết được những việc làm của mình đúng hay sai. Các em có khả năng quyết đoán, độc lập suy nghĩ trước những vấn đề của bản thân và bạn bè.
Những chuẩn mực đạo đức này không những phù hợp với phong tục, tập quán của đất nước, của dân tộc mà nó còn phải mang tính thời đại vì mỗi xã hội đều mang một nét đặc trưng của nó. Đây chính là mục đích của phân môn đạo đức ở cấp tiểu học.
Trong quá trình giảng dạy phân môn đạo đức tôi đã áp dụng một số biện pháp và thu được hiêu quả tốt. Sau đây tôi xin được trình bày những kinh nghiệm của bản thân mong BGH và bạn bè đồng nghiệp góp ý.
II. Biện pháp thực hiện
Môn đạo đức tưởng như là dễ nhưng lại rất khó đối với học sinh tiểu học. Làm thế nào để học sinh có được những thói quen tốt là cả một quá trình rèn luyện lâu dài, thường xuyên, liên tục. Không những thế còn phải kết hợp chặt chẽ với các môi trường giáo dục giữa nhà trường, gia đình và xã hội.
Chính vì vậy giáo viên và người lớn phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Học sinh phải nhận thức được rõ ràng mọi hành động đâu là xấu để tránh, đâu là tốt để noi theo.
Thông qua các tiết đạo đức để các tiểt học hiệu quả cao thì giáo viên phải nghiên cứu kĩ giáo án, bài giảng để trình phương pháp tổ chức tiết học một cách hợp lý. Cách sử dụng đồ dùng dạy học đưa ra phải đúng lúc, đạt hiêu quả tốt. Nhất là tiêt lý thuyết thì phương pháp dạy phải khác với tiết thực hành. Tiết lý thuyết khi giảng dạy giáo viên phải lưu ý đến hệ thống câu hỏi đàm thoại phải phù hợp, phải logic để đúc rút ra được những bài học quý báu trong giờ đaoh đức cho học sinh cần học tập. Khác hẳn với tiết thực hành giáo viên phải hướng dẫn học sinh thực hiện những hành vi đạo đức tốt vừa học được qua tiết lý thuyết bằng những việc làm cụ thể vừa sức, vừa khả năng của học sinh: bằng nhiều việc làm khác nhau, cũng như nhiều hình thức khác nhau.
VD: Khi dạy bài “Chăm sóc ông bà, cha mẹ” ở tiết lý thuyết giáo viên có thể cho học sinh đàm thoại một số câu hỏi để học sinh hiểu được: Tại sao chúng ta phải chăm sóc ông bà, cha mẹ? Chăm sóc ông bà, cha mẹ con phải làm gì? Cho học sinh liên hệ bản thân mình đã chăm sóc ông bà, cha mẹ chưa? Nếu đã chăm sóc thì con đã chăm sóc như thế nào? Trong nhiều trường hợp khác nhau giáo viên phải lựa chọn cách giảng khác nhau cho các tổ nhóm sưu tầm câu chuyện, tranh ảnh phục vụ bài giảng cùng giáo viên thì học sinh dễ nắm chắc nội dung của bài mới. Giáo viên không phải giảng nhiều mà học sinh dễ hiểu.
	Còn tiết thực hành thì giáo viên hướng dẫn học sinh biết áp dụng những kiến thức vừa học vào thực tế cuộc sống chăm sóc ông bà, cha mẹ như thế nào? Kể cả lúc khoẻ mạnh, lúc đi chơi xa, đi công tác và nhất là lúc ôm đau, bệnh tật bằng những việc làm cụ thể của mình qua việc “nhận diện hành vi đúng sai, qua tranh ảnh”. “Cùng nhau tham gia giải quyết các tình huống”. (Qua các tiểu phẩm do học sinh tự đóng) hoặc các tình huống các em có thể gặp trong sinh hoạt hàng ngày. Giúp các em có những đối xử đúng mưc, bộc lộ được tình cảm đạo đức, hành vi đạo đức của mình đối với ông bà cha mẹ người đã sinh ra và nuôi dưỡng mình.
VD: Cho học sinh đóng tiểu phẩm “Chăm sóc bà khi bà bị ốm” bố mẹ đi công tác vắng. Hoặc xử lý tình huống: Bố đi công tác xa về, hây ông bà nồi ngoại ở quê lên chơi.
Thường xuyên nêu các tấm gương tốt ở lớp ở trường cho các em noi theo. Hoặc tấm gương qua các câu chuyện, qua báo thiếu niên nhi đồng...
VD: Trong lớp có bạn Hà, bố mẹ bỏ nhau khi bạn còn nhỏ. Hà ở với bà. Bà Hà rất già. Bà phải bán nước nuôi Hà ăn học. Hà rất chăm ngoan, học giỏi. Ngoài giờ học ra Hà thường xuyên giúp bà đánh rửa cốc chén, kê bàn ghế để bà bán hàng. Lúc bà ốm Hà mua cháo, mua phở cho bà ăn. Lấy thuốc cho bà uống và pha nước chanh cho bà uống để bà chóng khỏi. Các con nên học tập bạn Hà của lớp mình.
Ngoài ra giáo viên còn phải cho học sinh thấy được trách nhiệm của mình đối với các bạn, đối với mọi người và nhất là đối với trường với lớp khi được cô giao nên làm tròn là thể hiện lòng yêu trường lớp.
VD: Dạy bài: “Chăm làm việc trường, việc lớp” qua câu chuyện: “Chiếc khăn giải bàn” giúp các em thấy được: Bạn Lan được cô giáo phân công mang khăn trải bàn để mai sơ kết lớp. Bạn Lan bị ốm nhưng không quên nhiệm vụ. Bạn đã nhờ mẹ đến xin phép cô nghỉ học và đưa khăn trải bàn cho cô, trong khi cả lớp đang lo lắng. Nên lễ sơ kết vẫn diễn ra tốt đẹp. Noi gương bạn Lan các bạn con phải làm gì? Giáo viên cho học sinh liên hệ bản thân. Nhất là đội ngũ cán bộ lớp phải quản lý lớp ra sao? Khi vắng cô, và cả lớp tự quản như thế nào? Đó cũng làtrách nhiệm của các con đối với lớp với trường.
Giáo viên luôn động viên, khuyến khích, tuyên dương những học sinh làm tròn công tác được giao hàng ngày và qua các tiết sinh hoạt lớp cuôi tuần.
Thành lập những “đôi bạn cùng tiến” để giúp nhau về mọi mặt: học tập, lao động, đạo đức, kỉ luật...
Sử dụng tốt sổ liên lạc, kết hợp chặt chẽ với các môi trường giáo dục (nhà truờng, gia đình và xã hội) giúp các em tiến bộ về đạo đức hang ngày, hàng tuần.
Giáo dục các em có ý thức tham gia các hoạt động, các phong trào thi đua của trường, của đội phát động.
VD: Tham gia phong trào nhân đạo mua tăm ủng hộ ngượi mù. Góp các quỹ từ thiện quỹ tình thương, ủng hộ các bạn nghèo vượt khó, các bạn tàn tật, đồng bào lũ lụt...
Rèn cho học sinh có thói quen chào hỏi lễ phép, biết cảm ơn, biết xin lỗi. Giáo dục học sinh biết lễ nghĩa đối tối thiểu của một con nghười.
VD: Đi về phải biết chào hỏi ông bà, cha mẹ, anh chị. Đến trường chào hỏi các thầy cô giáo, các bác công nhân viên. Ra đường chào hỏi người lớn tuổi. Biết cảm ơn khi nhờ ai việc gì đó. Biết xin lỗi khi làm điều sai...
Sau mỗi tiết học, giáo viên đều hướng dẫn học sinh tìm hiểu bài trước để nghe giảng càng nắm vững bài và tự kiểm tra phần thực hành của từng cá nhân, tổ nhóm rồi báo cáo cho giáo viên ngay.
	Có như thế học sinh mới học tốt tiết đạo đức được.
III. Kết quả
	Qua một số kinh nghiệm trên tôi thấy tiết học đạo đức ở lớp tôi có nhiều kết quả tốt. Đội ngũ cán bộ lớp nhiệt tình có trách nhiệm hơn. Học sinh phục tùng cán bộ lớp có nếp tự quản tốt lúc vắng cô. Các em đều có thói quen bảo nhau học tập và lao động cũng như giữ kỉ luật ở mọi nơi mọi chỗ.
Làm tốt mọi công việc của cô giáo giao cho.
Các em có thói quen cảm ơn, xin lỗi, có thói quen chào hỏi khách trong ngoài trường và những người lớn tuổi.
Học sinh thật thà dũng cảm. Có lỗi dám nhận lỗi với cô và sửa lỗi. Nhặt được của rơi nộp cô chủ nhiệm, cô tổng phụ trách để trả lại bạn đánh mất.
Ngoan ngoãn, lễ phép với thầy cô giáo và người lớm tuổi hơn mình.
Trong các tiết học đạo đức các em chủ động tiếp thu kiến thức mới. Không còn tình trạng bỡ ngỡ thụ động trong học tập nữa.
Học sinh hiểu biết một cách vững chắc về những chuẩn mực đạo đức, hành vi đạo đức để có những thói quen tốt về đạo đức trong mọi quan hệ và mọi tình huống.
Các em biết hoà mình vào tập thể lớp trường. Có trách nhiệm với tập thể bằng những hành động của mình.
Các em tiếp thu bài học một cách nhẹ nhàng và yêu thích học môn đạo đức.
IV. Bài học kinh nghiệm
Để học sinh có những thói quen tốt và những hành vi đẹp thì người giáo viên phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Giáo viên không phải chỉ là người truyền thụ kiến thức mà giáo viên còn là chỗ dựa tinh thần cho các em cả lúc các em có niềm vui lẫn khi các em có nỗi buồn. Giáo viên biết an ủi.
Thường xuyên kết hợp chặt chẽ với các đoàn thể (đoàn, đội) phụ huynh và xã hội để động viên giáo dục các em kịp thời.
Luôn luôn động viên khen thưởng để củng cố lòng tin của các em.
Nêu gương người tốt việc tốt gần gũi với các em để học tập tiến bộ.
Để tiêt dạy đạt hiệu quả cao người giáo viên phải tâm huyết với nghề luôn tìm tòi sáng tạo các phương pháp giảng dạy tốt nhất phù hợp với học sinh nhất.
Cả giáo viên và học sinh đều có sự tìm hiểu và chuẩn bị bài trước ở nhà một cách kĩ càng để các em tiếp thu bài tốt không bị thụ động.
	Trên đây là những kinh nghiệm tôi đã giảng dạy môn đạo đức. Tôi rất mong được sự giúp đỡ của BGH và các bạn bè đồng nghiệp để giúp tôi hoàn thành tốt trọng trách của người giáo viên trong “Sự nghiệp trồng người”.
	Xin chân thành cảm ơn các đồng chí!
Hà Nội, ngày 2 tháng 4 năm 2005
Người viết
Nguyễn Thị Hoà