Sáng kiến kinh nghiệm Rèn chữ viết đúng, đẹp cho học sinh lớp 3 qua phân môn tập viết

PHOỉNG GIAÙO DUẽC & ẹAỉO KRễNG Nễ
TRệễỉNG TIEÅU HOẽC TRẦN QUỐC TOẢN 
²œ
SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM
REỉN CHệế VIEÁT ẹUÙNG , ẹẼP CHO HOẽC SINH 
LễÙP 3C
QUA PHAÂN MOÂN TAÄP VIEÁT 
NGệễỉI THệẽC HIEÄN : LƯƠNG VĂN HẠNH
A. Phần mở đầu
 I.Lí do chọn đề tài:
 1. Cơ sở lí luận:
 Mục đích của phân môn Tập viết là:
 + Rèn kĩ năng viết chữ cho HS theo đúng mẫu quy định,
 + Kết hợp kĩ thuật dạy viết chữ với rèn kĩ năng viết đúng chính tả, mở rộng vốn từ ngữ phục vụ cho học tập và phát triển tư duy. Góp phần rèn luyện những phẩm chất như: tính cẩn thận, lòng yêu thích cái đẹp, tinh thần trách nhiệm, ý thức tự trọng thể hiện qua chữ viết.
2.Cụ sở thửùc tieón :
- 89% các em laứ ủoàng baứo daõn toọc thieồu soỏ, cha mẹ các em đa số làm nghề nông. Điều kiện kinh tế ở một số gia đình còn hạn chế, còn có những gia đình không quan tâm đến việc học tập của con em mình, còn coi nhẹ việc học tập và phó mặc cho nhà trường. Bản thân các em chưa có ý thức tự giác trong học tập, học mang tính chất học cho xong. Do các nguyên nhân trên dẫn đến kết quả học tập của các em chưa cao. Phong trào giữ vở sạch, viết chữ đẹp còn hạn chế.
- Nhiều GV còn xem nhẹ về phân môn Tập viết. Chưa nghiên cứu hết tầm quan trọng và chưa hiểu hết tầm quan trọng của nó. Nhiều giờ dạy mang tính chất là cho HS quan sát qua mẫu chữ qua loa. GV phân tích cấu tạo chữ còn lúng túng, chưa cụ thể hoặc chưa chính xác. Dẫn đđến HS còn lơ mơ, chưa nắm chắc quy trình viết.
- Luyện viết trên bảng con: GV chưa chu đáo, tỉ mỉ chỉ ra cái mà HS còn sai, HS chưa có ý thức tự sửa chữa.
- Khi hướng dẫn HS tự viết bài GV còn coi thường việc HS quan sát mẫu chữ, HS chưa nắm được điểm đặt bút và điển dừng bút, dẫn đến HS viết sai, từ tồn tại trên dẫn đến kết quả giờ tập viết đạt chưa cao.
Sự yếu kém của phân môn Tập viết đã hạn chế đến các môn học khác. Đây chính là lí do khiến tôi phải đổi mới phương pháp dạy phân môn Tập viết để nâng cao hiệu quả về chữ viết và học tập của HS. Vì vậy tôi chọn đề tài nghiên cứu: “Rèn chữ viết đúng, đẹp cho học sinh lớp 2 qua phân môn Tập viết”.
II-Lũch sửỷ nghieõn cửựu vaỏn ủeà :
ẹeà taứi naứy coự leừ cuừng ủaừ coự nhieàu ngửụứi nghieõn cửựu vaứ thửùc hieọn nhửng baỷn thaõn toõi chửa coự cụ hoọi tieỏp thu .Maởt khaực ụỷ moói vuứng ,mieàn , ủaõn toọc,trửụứng hoùc maứ vieọc maộc caực loói cuừng khaực nhau .
III-Phaùm vi nghieõn cửựu cuỷa ủeà taứi :
Trong khaỷ naờng cuỷa mỡnh toõi chổ nghieõn cửựu veà moọt soỏ nguyeõn nhaõn vaứ ủeà ra bieọn phaựp haùn cheỏ maộc loói vaứ vieỏt chửừ ủeùp trong khi vieỏt cuỷa hoùc sinh lụựp 3C ( ẹieồm hoùc thụn Đăk Na)Trửụứng Tieồu hoùc Trần Quố Toản- xó Tõn Thành.
Thụứi gian toõi baột tay vaứo nghieõn cửựu ủeà taứi naứy laứ từ tháng 9 năm 2010 đến tháng 9 năm 2011 Lớp 3C - Trường Tiểu học Trần Quốc Toản 
 IV- Phương pháp nghiên cứu:
Để thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp sau: 
 Thu thập tài liệu và các phương pháp nghiên cứu. 
1. Thu thập tài liệu: 
- Sách dạy và học tập viết ở tiểu học.
- Bộ thiết kế bài soạn Tiếng Viết tập 1-2 ( lớp 3)
- Tài liệu hướng dẫn giảng dạy Tiếng Việt tập 1-2 ( lớp 3)
- SGK Tiếng Việt tập 1-2 .( lớp 3)
- Vở tập viết HS tập 1-2 ( lớp 3)
-Vở luyện viết lớp 3 tập 1-2
2. Các phương pháp nghiên cứu:
 - Phương pháp quan sát, nhận xét.
 - Phương pháp phân tích.
 - Phương pháp điều tra.
 - Phương pháp dạy thực nghiệm
B-THệẽC TRAẽNG ẹEÀ TAỉI
1. Nghieõn cửựu tỡnh hỡnh :
- Lớp có 2/3 hs viết xấu, viết chưa đúng mẫu chữ quy định. Chữ viết sai lỗi chính tả, viết mất dấu thanh, bỏ nét chữ.
 Một số em viết chậm, bài viết còn bỏ giở, chưa có ý thức tự rèn luyện.
Để khắc phục được tình trạng trên, theo tôi bản thân mỗi giáo viên phải có trách nhiệm, đổi mới nội dung và phương pháp dạy học, để giờ học đạt kết quả cao.
Về phía HS: Bản thân mỗi HS phải có ý thức tự rèn luyện mình trong tất cả các môn học và có thói quen giữ vở sạch, viết chữ đẹp.
 Qua thực tế giảng dạy và quá trình tìm hiểu đối tượng HS lớp 3C Trửụứng Tieồu hoùc Trần Quốc Toản .Tôi thấy trong khi viết bài còn mắc phải lỗi sai cụ thể là: 
 Bài chữ hoa B: Lỗi HS sai là 2 nét cong phải đều viết bằng nhau.
 Bài chữ hoa E: Lỗi sai là nét xoắn nhỏ viết không cân đối.
 Bài chữ hoa H: Lỗi sai là nét khuyết ngược và nét khuyết xuôi viết không cân đối, HS thường víêt đầu to, đầu nhỏ.
 Bài chữ hoa P: Lỗi sai là nết cong trái nhỏ hơn nét cong phải.
 Bài chữ hoa R: Lỗi sai là nét cong phải trên to hơn nét móc ngược phải. 
 Bài chữ hoa T: Nét conh trái lượn nhiều về bên trái.
 Bài chữ hoa X: Nét xiên trên và nét xiên dưới không đều nhau.
 Bài chữ hoa V: Không có độ lượn của nết móc xuôi phải...
 Ngoài những lỗi HS hay viết saỉ mẫu chữ cái hoa, HS hay viết sai ở cụm từ ứng dụng, sai về chính tả, sai dấu thanh và khoảng cách, độ cao các chữ.
 Ví dụ :
 Cụm từ ứng dụng: 
- Bạn bè xum họp viết thành Bạn bè sum họp 
- Chia ngọt sẻ bùi – Chia ngọt xẻ bùi.
- Dân giầu nước mạnh – Dân ràu nước mạnh .
- Góp sức chung tay – Góp xức trung tay...
Qua xem xét các bài tập viết, thu vở chấm bài viết tại chỗ của HS tôi thấy có kết quả như sau:
Sĩ số HS: 12 em
 Sai mẫu chữ
 Sai cỡ chữ
 Sai quy trình
Sai khoảng cách
4 em = 33%
3 em = 25%
3 em = 25%
2 em = 16%
Ngoài các lỗi trên, các em còn mắc phải một số lỗi khác: Khi viết những tiếng có chữ viết hoa, các em lia bút còn ngắt quãng, không liền mạch, chưa kể bài viết của một số em còn bẩn, trình bày chưa khoa học theo yêu cầu. 
Để khảo sát thêm một số yêu cầu luyện viết, tôi cho các em viết thêm trong vở luyện viết vào buổi 2, các em viết sai về mẫu chữ khá phổ biến. Phần chữ đứng, một số em viết thành chữ nghiêng.
2. Nguyên nhân : 
a. Viết sai mẫu chữ quy định:
- Hiện tượng mắc lỗi sai này khá phổ biến trong nhà trường, cái khó là ở chữ cái viết hoa, có nhiều nét cong phức tạp. Bên cạnh đó khi giáo viên hướng dẫn viết thì một số HS không chú ý quan sát, còn hời hợt, xem nhẹ phân môn này.
b. Tính cẩu thả khi thực hành luyện viết:
+ Nhiều em HS chưa trú trọng vào bài viết, chưa có tính cẩn thận và chính xác. Các em chỉ viết thật nhanh để cho hết lượng bài được giao, chưa hiểu hết được tầm quan trọng của chữ viết. Các em còn coi thường bước quan sát mẫu trước khi viết.
c.Tư thế ngồi viết, cách cầm bút, cách để vở, xê dịch vở khi viết:
Khi caực em ngoài vieỏt moọt soỏ giaựo vieõn cuừng khoõng ủeồ yự nhaộc nhụỷ hoùc sinh ,caực em ngoài vieỏt tuyứ thớch .
C- GIAÛI PHAÙP
Treõn cụ soỷ nghieõn cửựu vaứ thu ủửụùc keỏt quaỷ nhử treõn vaứ qua nhửừng nguyeõn nhaõn maứ toõi ủaừ phaõn tớch ụỷ treõn , toõi ủaừ tieỏn haứnh moọt soỏ giaỷi phaựp cuù theồ sau :
 - Để khắc phục được tồn tại này, GV phải đưa ra nhiều hình thức rèn luyện khác nhau.
- GV chú trọng vào bước quan sát và nhận xét của HS.
- HS có nắm được đặc điểm, cấu tạo của nét chữ, nắm được quy trình tiến hành viết, biết được cách đặt bút từ đâu? và điểm dừng bút ở chỗ nào? Làm tiền đề vững chắc từng bước để áp dụng thực hành luyện viết tốt.
 - Để khắc phục được lỗi là, giáo viên phải đề ra quy chế rõ rệt để HS áp dụng khi thực hành bài viết.
 - Yêu cầu quan sát thật kĩ mẫu chữ trong vở Tập viết.
- Viết bài theo hiệu lệnh của GV là: viết từng dòng, hết một dòng dừng lại để tìm xem mẫu chữ nào viết chưa đúng, chưa chuẩn. Sau mới chuyển sang dòng khác.
- Để thực hiện được điều này GV phải đi quan sát từng HS, đặc biệt là phải quan tâm tới những HS yếu, viết chữ xấu.
- GV phải chấm, chữa bài thường xuyên, để phát hiện ra cái cẩu thả của HS để kịp thời uốn nắn các em để các em luyện viết đúng và đẹp hơn.
Với HS lớp 2, các em mới làm quen với cách cầm bút, cách để vở, cách xê dịch vở và tư thế ngồi viết, vì vậy GV phải chú trọng công việc này trong mỗi giờ tập viết để uốn nắn kịp thời cụ thể là: 
* Tư thế ngồi viết:
 Ngồi lưng phải thẳng, không tì ngực vào bàn, đầu hơi cúi, mắt cách vở từ 25 - 30 cm, hai chân song song thoải mái.
* Cách cầm bút:
Cầm bút bằng tay phải, tay trái tì nhẹ lên mép vở,cầm bút bằng 3 ngón tay, (ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa) với độ chắc vừa phải, (không cầm bút chắc quá hay lỏng quá. Khi viết dùng 3 ngón tay di chuyển bút nhẹ nhàng từ trái sang phải. Cầm bút nghiêng về bên phải, cổ tay, khuỷu tay, cánh tay cử động nhẹ nhàng.
Ngoài ra chữ mẫu của GV phải thật chuẩn so với mẫu chữ hiện hành, khi GV hướng dẫn HS luyện viết chữ hoa, GV phải nói và viết cùng một lúc cho HS quan sát và theo dõi, vừa viết vừa nhắc HS lưu ý độ cao, nét giống và khác nhau với các chữ đã học.Đối với phần HS luyện viết tên riêng, câu ứng dụng , GV cần hướng dẫn HS luyện viết từng tên riêng trên bảng con, GV uốn nắn, rút kinh nghiệm. GV cần giúp đỡ trực tiếp đối với HS viết sai, viết xấu không đảm bảo yêu cầu của phân môn Tập viết.
 Khi HS được luyện viết trên bảng con hay vở Tập viết2, GV quan sát các em viết. Chú ý đến tốc độ viết của HS, rèn tính tỉ mỉ, cẩn thận khi viết chữ tráng qua loa, viết ẩu.
GV căn cứ vào mục đích yêu cầu đặt ra cho từng bài theo quy định của chương trình để chấm bài Tập viết lớp 2, giúp HS tự nhận thức được ưu điểm (thành công) để phát huy, thấy rõ những thiếu sót (hạn chế) để khắc phục, sửa chữa kịp thời. Động viên những cố gắng, nỗ lực của HS khi viết chữ. Cách chấm bài Tập viết lớp 2 về cơ bản nhiều điểm giống chấm bài chính tả, điểm khác ở chỗ: sau khi GV gạch chân ở dưới những chữ HS viết sai hoặc không đúng mẫu GV có thể viết mẫu chữ đó ra lề vở cho đối chiếu, so sánh tự rút ra “chỗ chưa được” để khắc phục, GV tuyệt đối không gạch đè lên chữ viết của HS.
Bên cạnh việc ghi điểm GV cũng càn phải ghi lời nhận xét ngắn gọn thể hiện sự biểu dương hay góp ý yêu cầu về chữ viết.
 Thang điểm đánh giá bài viết của HS là thang điểm 10, tuyệt đối không cho điểm 0.
* Tổ chức thi viết trước lớp :
 Trong tiết Tập viết lớp 2 sau mỗi lần hướng dẫn để HS được thực hành luyện tập tại lớp, GV có thể khuyế khích các em thi viết đúng, đẹp, nhanh tại lớp (Có thể thi sau khi HS đã hoàn thành bài trong vở).
* Nêu gương, triển laừm bài viết đẹp .
 Dạy, học Tập viết GV sử dụng phương pháp trực quan là vô cùng quan trọng, GV biểu dương những chữ viết đúng, đẹp tại lớp sau khi HS viết chữ trên bảng lớp, bảng con hay trong vở tập viết, GV cho HS xem những bài viết, vở sạch chữ đẹp từ năm học trước, hoặc của GV nhằm kích thích sự rèn luyện chữ viết của HS.
* Tham gia hội thi viết chữ đẹp của trường, của huyện, tỉnh, HS tự khảng định chữ viét của bản thân, học hỏi ở bạn bè.
* Để rèn chữ đẹp, GV nên hướng cho HS sử dụng bút viết trong giờ Tập viết.
 Hiện nay chưa có văn bản nào quy định về loại bút được sử dụng trong trường tiểu học, nhưng gần đây, (nhất là từ khi Bộ GD - ĐT ban hành mẫu chữ viết dùng trong trường tiểu học ) ở những vùng thuận lợi , nhiều HS đã sử dụng bút mực (Bút bi ngòi nước, bút máy ngòi mềm, bút dạ kim...) để viết 
bài. Dùng loại bút này để tập viết, HS viết chữ nắn nót hơn, nết chữ gọn hơn..., một số em còn sử dụng bút máy đặc biệt, có khả năng viết kiểu chữ nét thanh, nét đậm .
Thực tế dạy phân môn Tập viết ở Trường Tiểu học Lửụng Theỏ Vinh cho thấy GV quan tâm, nhắc nhở HS thực hiện đúng một số nề nếp, thói quen khi học tập viết.( chuẩn bị bút, mực, bảng con, phấn...), tránh để mực giây, cầm bút đúng cách, viết chữ cẩn thận . Chất lượng viết chữ của các em tiến bộ rõ rệt. Ngoài ra một yếu tố nừa cũng rât quan trọng để cho các em viết được chữ đẹp đó là : bàn ghế phải đúng quy cách, ánh sáng đầy đủ, vở HS được in trên giấy tốt, GV phái có tính cẩn thận và viết chữ đẹp.
Về thực tế lớp 2D do tôi chủ nhiệm gồm 12 em.Tôi quy định đến giờ tập viết và chính tả 100% HS phải viết bằng bút mực. Yêu cầu này đã được tất cả các bậc phụ huynh nhất trí cao.
* Kết quả thu được:
 - Sau khi dạy 2 bài thực hành, tôi thu vở chấm và có kêt quả như sau:
Nhìn chung bài viết của học sinh đều đạt yêu cầu về mẫu chữ , đảm bảo quy trình viết chữ viết hoa,cách nối chữ.
 Qua quá trình điều tra,tìm hiểu nắm được số lượng học sinh viết chữ còn sai ở một số lỗi ,để ra một số biện pháp để rèn luyện chữ đẹp cho hs lớp 2D, tôi tiến hành dạy thử nghiệm 2 giờ tại lớp chủ nhiệm, trong giờ dạy thử nghiệm, bản thân tôi đã cố gắng áp dụng triệt để các biện pháp đề ra cho bài dạy tới đối tượng là học sinh lớp 2D 
Bài mẫu chữ hoa N (kiểu hai,cấu tạo lớp chữ đơn giản, dễ viết. Học sinh có ý thức viết bài đúng, đẹp, keỏt quaỷ nhử sau :
Sĩ số HS: 12 em
Sai mẫu chữ
Sai cỡ chữ
Sai quy trình
Sai khoảng cách
2 em = 33%
2 em = 25%
2 em = 25%
1 em = 16%
Kiểu chữ hoa N (kiểu 1).Cấu tạo nét chữ khó viết, một số HS viết sai . đạt tỷ lệ thấp đạt hụn. 
Sĩ số HS: 12 em
Sai mẫu chữ
Sai cỡ chữ
Sai quy trình
Sai khoảng cách
3 em = 33%
2 em = 25%
3 em = 25%
1 em = 16%
Qua 2 tiết dạy tôi thấy phương pháp dạy theo đề xuất trên là phù hợp. Qua giờ tập viết, giáo viên đã giúp HS nắm chắc quy trình viết mẫu khắc sâu đặc điểm của mẫu chữ, từ đó các em viết đúng mẫu, viết đẹp hơn.
D- KEÁT LUAÄN VAỉ KIEÁN NGHề
I. Kết luận: 
Qua thời gian nghiên cứu, thự tế giảng dạy ở Trường Tiểu học Lửụng Theỏ Vinh,tôi rút ra một điều quan trọng của việc rèn luyện chữ viết cho HS, nhằm thúc đẩy phong trào giữ vở sạch, rèn luyện chữ viết cho HS. Để nâng cao chất lượng của môn tập viết của giáo viên tiểu học.
Quá trình thực hiện đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy, phục vụ cho yêu cầu.Luyện viết chữ đẹp trong trường tiểu học.
Tuy nhieõn treõn ủaõy chổ laứ moọt soỏ giaỷi phaựp toõi ủaừ aựp duùng trong daùy hoùc .khoõng coự moọt bieọn phaựp hay naứo hay phửụng phaựp daùy hoùc naứo laứ toỏt nhaỏt ,laứ chỡa khoaự vaùn naờng naứo ,chổ coự trong quaự trỡnh daùy hoùc ngửụứi giaựo vieõn phaỷi bieỏt vaọn duùng moọt caựch linh hoaùt vaứ saựng taùo phuứ hụùp vụựi tửứng ủieàu kieọn cuù theồ vaứ tửứng ủoài tửụùng hoùc sinh ủeồ ủaùt hieọu quaỷ trong quaự trỡnh daùy vaứ hoùc .
II. Kiến nghị:
 Để đẩy mạnh phong trào vở sạch chữ đẹp ở trường tiểu học, với mỗi giáo viên dều thực hiện gương mẫu đi ủaàu trong việc rèn luyện viết chữ đẹp -để làm gương cho HS noi theo.
 Trường tăng cường phát động thi đua viết cữ đẹp cấp trường - để giáo viên và HS có dịp để rèn luyện và phấn đấu.
 Tài liệu tham khảo - phụ lục
 Những tài liệu cần cho việc nghiên cứu, làm sáng kiến kinh nghiệm của tôi; bao gồm:
- Sách giáo khoa Tiếng Việt 2 Tập một, tập hai.
- Sách giáo viên Tiếng Việt tập một, tập hai. 
- Chuyên đề Giáo dục tiểu học tập sáu -2003.
- Chuyên đề Giáo dục tiểu học tập mười một -2004.
- Vở Tập Viết lớp hai tập một.
- Vở Tập Viết lớp hai tập hai.
- Tài liệu dạy và học Tập Viết ở Tiểu học của nhà xuất bản Giáo dục.
- Vở luyện chữ đẹp lớp hai Tập một, tập hai.
- Các chuyện san.
Phụ lục
A. Phần mở đầu
1
I. Lí do chọn đề tài:
1
2
II. Lũch sửỷ nghieõn cửựu 
2
III.Phaùm vi nghieõn cửựu 
2
IV.phửụng phaựp nghieõn cửựu 
2
3
B-Thửùc traùng 
4
1.Nghieõn cửựu tỡnh hỡnh 
4
2. Nguyeõn nhaõn 
5
6
C- Giaỷi phaựp
7
8
9
10
11
D-Keỏt luaọn vaứ kieỏn nghũ 
12
Tài liệu tham khảo
13
phụ lục
14