I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1.Lý do chon đề tài.
Ngày nay đất nước ta đang thực hiện sự nghiệp Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá để tiến tới “ dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Một trong những vấn đề chiến lược để thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp ấy là yếu tố con người. Để đào tạo được con người đáp ứng nhưng yêu cầu phát triển kinh tế- xã hội của đất nước, Giáo dục và Đào tạo phải giải quyết hàng loạt những vấn đề quan trọng trong đó vấn đề có tính chiến lược là đổi mới phương pháp dạy học. Vấn đề này đã được nghị quyết lần thứ 2 BCH – TƯ khoá 8 khẳng định: “ Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học, bảo đảm điều kiện và thời gian tự học và tự nghiên cứu của học sinh.”
Giáo dục Tiểu học là cơ sở ban đầu hết sức quan trọng, đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện con người, đặt nền tảng cho giáo dục phổ thông. Vì vậy phương pháp dạy học ở bậc tiểu học có tầm quan trọng đặc biệt . Việc hình thành cho học sinh phương pháp học tập đúng đắn hình thành nếp tư duy sáng tạo ngay từ khi các em bắt đầu đến trường phổ thông
Hiện nay giáo dục nước ta vấn đề đổi mới phương pháp dạy ở bậc Tiểu học đang diễn ra một cách sôi động, được nghiên cứu ứng dụng rộng rãi trên bình diện cả về mặt lí luận cũng như về mặt thực tiễn. Việc dạy học theo hướng “ Tích cực hoá người học” hay “ hướng tập trung vào học sinh” tăng cường dạy phương pháp học tổ chức cho học sinh hoạt động để các em có thể tự chiếm lĩnh kiến thức bằng chính hoạt động học của mình là định hướng cơ bản trong đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học.
Trong các môn học ở tiểu học môn Tiếng Việt là môn có vị trí hết sức quan trọng. Nó cung cấp vốn ngôn ngữ, xây dựng nền tảng kiến thức, ban đầu và còn là công cụ giúp cho học sinh học các môn học khác. Đặc biệt phân môn Tậm làm văn là phân môn tổng hợp toàn bộ kiến thức đã học ở trong tuần từ các phân môn: Tập đọc, Tập viết, Chính tả, Kể chuyện, Luyện từ các câu. Với mục tiêu rèn học sinh ở cả bốn kỹ năng nghe, đọc, nói, viêt trong đó kĩ năng viết “một đoạn văn ngắn “ là yêu cầu cơ bản khá trọng tâm ở phân môn Tập làm văn lớp 2.
Qua thực tế giảng dạy ở nhiều năm tôi thấy dạy học sinh viết đoạn văn ngắn là kiểu bài rất khó. Hầu hết các giáo viên đều cho rằng: “ Đây là một kỹ năng khó đạt nhất trong các kĩ năng của phân môn Tập làm văn”.
Bởi vậy hiệu quả giờ dạy học sinh viết đoạn văn còn rất hạn chế. Một phần người dạy chưa tìm ra quy trình và phương pháp dạy thích hợp. Hơn nữa đây là loại bài tập hoà toàn mới đối với học sinh lớp 2.Vì các em từ ở lớp 1 lên và đến bây giờ các em mới bắt đầu làm quen với thể loại này. Với đối tượng này vốn từ, kĩ năng diễn đạt ngôn ngữ còn hạn chế. Học sinh chưa hiểu sâu sắc về nghĩa các từ ngữ và bản chất của câu nên khi viết một đoạn văn các em thường bộc lộ các điểm yếu về cách diễn đạt như: từ bị lặp nhiều, câu không rõ nghĩa, các câu trong đoạn văn còn lộn xộn, viết đoạn văn mang tính chất trả lời câu hỏi. Học sinh thường dập khuôn theo hướng dẫn mẫu của giáo viên.
Vì những lý do trên tôi mạnh dạn nghiên cứu kiểu bài tập: “ Viết đoạn văn ngắn” kể (tả) về người, vật, cuộc sống xung quanh trong phân môn Tập làm văn lớp 2, để góp phần nâng dần chất lượng học Tập làm văn nói riêng và học Tiếng Việt nói chung trong nhà trường Tiểu học.
I. PhÇn më ®Çu I.1.Lý do chon ®Ò tµi. Ngµy nay ®Êt níc ta ®ang thùc hiÖn sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, HiÖn ®¹i ho¸ ®Ó tiÕn tíi “ d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh”. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò chiÕn lîc ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp Êy lµ yÕu tè con ngêi. §Ó ®µo t¹o ®îc con ngêi ®¸p øng nhng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña ®Êt níc, Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ph¶i gi¶i quyÕt hµng lo¹t nh÷ng vÊn ®Ò quan träng trong ®ã vÊn ®Ò cã tÝnh chiÕn lîc lµ ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc. VÊn ®Ò nµy ®· ®îc nghÞ quyÕt lÇn thø 2 BCH – T¦ kho¸ 8 kh¼ng ®Þnh: “ §æi míi m¹nh mÏ ph¬ng ph¸p gi¸o dôc ®µo t¹o, kh¾c phôc lèi truyÒn thô mét chiÒu, rÌn luyÖn thµnh nÕp t duy s¸ng t¹o cña ngêi häc. Tõng bíc ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn vµ ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i vµo qu¸ tr×nh d¹y häc, b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn vµ thêi gian tù häc vµ tù nghiªn cøu cña häc sinh.” Gi¸o dôc TiÓu häc lµ c¬ së ban ®Çu hÕt søc quan träng, ®Æt nÒn mãng cho sù ph¸t triÓn toµn diÖn con ngêi, ®Æt nÒn t¶ng cho gi¸o dôc phæ th«ng. V× vËy ph¬ng ph¸p d¹y häc ë bËc tiÓu häc cã tÇm quan träng ®Æc biÖt . ViÖc h×nh thµnh cho häc sinh ph¬ng ph¸p häc tËp ®óng ®¾n h×nh thµnh nÕp t duy s¸ng t¹o ngay tõ khi c¸c em b¾t ®Çu ®Õn trêng phæ th«ng HiÖn nay gi¸o dục níc ta vÊn ®Ò ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y ë bËc TiÓu häc ®ang diÔn ra mét c¸ch s«i ®éng, ®îc nghiªn cøu øng dông réng r·i trªn b×nh diÖn c¶ vÒ mÆt lÝ luËn còng nh vÒ mÆt thùc tiÔn. ViÖc d¹y häc theo híng “ TÝch cùc ho¸ ngêi häc” hay “ híng tËp trung vµo häc sinh” t¨ng cêng d¹y ph¬ng ph¸p häc tæ chøc cho häc sinh ho¹t ®éng ®Ó c¸c em cã thÓ tù chiÕm lÜnh kiÕn thøc b»ng chÝnh ho¹t ®éng häc cña m×nh lµ ®Þnh híng c¬ b¶n trong ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ë TiÓu häc. Trong c¸c m«n häc ë tiÓu häc m«n TiÕng ViÖt lµ m«n cã vÞ trÝ hÕt søc quan träng. Nã cung cÊp vèn ng«n ng÷, x©y dùng nÒn t¶ng kiÕn thøc, ban ®Çu vµ cßn lµ c«ng cô gióp cho häc sinh häc c¸c m«n häc kh¸c. §Æc biÖt ph©n m«n TËm lµm v¨n lµ ph©n m«n tæng hîp toµn bé kiÕn thøc ®· häc ë trong tuÇn tõ c¸c ph©n m«n: TËp ®äc, TËp viÕt, ChÝnh t¶, KÓ chuyÖn, LuyÖn tõ c¸c c©u. Víi môc tiªu rÌn häc sinh ë c¶ bèn kü n¨ng nghe, ®äc, nãi, viªt trong ®ã kÜ n¨ng viÕt “mét ®o¹n v¨n ng¾n “ lµ yªu cÇu c¬ b¶n kh¸ träng t©m ë ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 2. Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y ë nhiÒu n¨m t«i thÊy d¹y häc sinh viÕt ®o¹n v¨n ng¾n lµ kiÓu bµi rÊt khã. HÇu hÕt c¸c gi¸o viªn ®Òu cho r»ng: “ §©y lµ mét kü n¨ng khã ®¹t nhÊt trong c¸c kÜ n¨ng cña ph©n m«n TËp lµm v¨n”. Bëi vËy hiÖu qu¶ giê d¹y häc sinh viÕt ®o¹n v¨n cßn rÊt h¹n chÕ. Mét phÇn ngêi d¹y cha t×m ra quy tr×nh vµ ph¬ng ph¸p d¹y thÝch hîp. H¬n n÷a ®©y lµ lo¹i bµi tËp hoµ toµn míi ®èi víi häc sinh líp 2.V× c¸c em tõ ë líp 1 lªn vµ ®Õn b©y giê c¸c em míi b¾t ®Çu lµm quen víi thÓ lo¹i nµy. Víi ®èi tîng nµy vèn tõ, kÜ n¨ng diÔn ®¹t ng«n ng÷ cßn h¹n chÕ. Häc sinh cha hiÓu s©u s¾c vÒ nghÜa c¸c tõ ng÷ vµ b¶n chÊt cña c©u nªn khi viÕt mét ®o¹n v¨n c¸c em thêng béc lé c¸c ®iÓm yÕu vÒ c¸ch diÔn ®¹t nh: tõ bÞ lÆp nhiÒu, c©u kh«ng râ nghÜa, c¸c c©u trong ®o¹n v¨n cßn lén xén, viÕt ®o¹n v¨n mang tÝnh chÊt tr¶ lêi c©u hái. Häc sinh thêng dËp khu«n theo híng dÉn mÉu cña gi¸o viªn. V× nh÷ng lý do trªn t«i m¹nh d¹n nghiªn cøu kiÓu bµi tËp: “ ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n” kÓ (t¶) vÒ ngêi, vËt, cuéc sèng xung quanh trong ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 2, ®Ó gãp phÇn n©ng dÇn chÊt lîng häc TËp lµm v¨n nãi riªng vµ häc TiÕng ViÖt nãi chung trong nhµ trêng TiÓu häc. I.2.Môc ®Ých chän ®Ò tµi §Ò tµi nh»m môc ®Ých nghiªn cøu, ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p gãp phÇn vµo ®æi míi c¸ch d¹y häc sinh viÕt ®o¹n v¨n ng¾n trong ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 2.Tõ c¸ch ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y cña thÇy gãp phÇn ®æi míi c¸ch häc cña trß. Ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng tù ph¸t hiÖn cña häc th«ng qua c¸ch tæ chøc c©u. ý sao cho l« gÝch, c¸ch sö dông tõ chÝnh x¸c vµ hay khi viÕt. I.3.Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm nghiªn cøu Thêi gian nghiªn cøu tõ th¸ng 9 n¨m 2008 ®Õn ®Çu th¸ng 5 n¨m 2009. Nghiªn cøu ë hai líp 2A vµ 2C cña trêng TiÓu häc Hng §¹o, §«ng TriÒu, Qu¶ng Ninh. 1.4 §ãng gãp míi vÒ mÆt lÝ luËn vÒ mÆt thùc tiÔn C¸ch viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n ®Ó kÓ( t¶) vÒ ngêi, vËt, cuéc sèng xung quanh trong ph©n m«n TËp lµm v¨n líp 2.ViÖc x©y dùng c¸c kiÕn thøc ®ã ®îc dùa trªn c¸c kiÕn thøc ®· häc ë líp díi, qua c¸c ph©n m«n tËp ®äc, luyÖn tõ vµ c©u, chÝnh t¶, kÓ chuyÖn. Trªn c¬ së ®ã häc sinh ®îc më réng, ®a d¹ng vµ phøc t¹p trõu tîng h¬n. Song hÇu hÕt ë c¸c d¹ng viÕt gi¸o viªn nªn kÕt hîp sö dung c¸c tranh minh ho¹ s¸ch gi¸o khoa, c¶nh tù nhiªn xung quanh trÎ ®Æc biÖt ph¶i cã hÖ thèng c©u hái l« gÝch. Gi¸o viªn híng dÉn sö dông c¸c tõ ng÷ phï hîp víi néi dung bµi, c¸c c©u v¨n ®óng vÒ néi dung, vµ ng÷ ph¸p. Qu¸ tr×nh ®ã ®ßi hái thÇy d¹y ph¶i biÕt kÕt hîp nhiÒu ph¬ng ph¸p míi ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nh : Quan s¸t, ®µm tho¹i, vÊn ®¸p, ph¬ng ph¸p thùc hµnh theo mÉu....... §Ò tµi gãp phÇn kh¾c phôc ®îc h¹n chÕ vÒ c¸ch viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n víi c©u v¨n céc lèc, kh«ng ®óng ng÷ ph¸p, hay c©u v¨n kh«ng râ rµng, sù s¾p xÕp c¸c c©u v¨n kh«ng l« gÝch.Gióp häc sinh cã kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n. Båi dìng lßng say mª yªu thÝch con ngêi c¶nh vËt xung quanh c¸c em. Trêng TiÓu häc Hng §¹o cã 17 líp . Trung b×nh mçi líp kho¶ng h¬n 30 häc sinh. C¬ së vËt chÊt thiÕu thèn. Kh«ng cã ®ñ phßng häc cho líp häc hai buæi trong ngµy mµ c¸c líp ph¶i häc vµo ngµy thø 7.Häc sinh thuéc vïng n«ng nghiÖp kh¶ n¨ng tiÕp thu bµi kh«ng ®Òu, phô huynh cha thùc sù quan t©m ®Õn chÊt lîng häc tËp cña con em hä . §éi ngò gi¸o viªn cã tr×nh ®é chuyªn m«n t¬ng ®èi tèt . Cã nhiÒu gi¸o viªn d¹y giái cÊp c¬ së. Gi¸o viªn trÎ chiÕm sè lîng ®«ng, nhiÖt t×nh h¨ng h¸i trong c«ng viÖc nhng kinh nghiÖm cha cao. Trêng ®· nhiÒu n¨m ®îc huyÖn, tØnh khen. N¨m häc 2008- 2009 t«i ®îc ph©n c«ng chñ nhiÖm líp 2C gåm 33 häc sinh (24 n÷). Sè häc sinh giái: 9 em; kh¸ 27 em; trung b×nh 6 em. Kh¶ n¨ng tiÕp thu cña c¸c em ë møc trung b×nh. Qu¸ tr×nh häc theo ph¬ng ph¸p míi cßn nhiÒu em tù ph¸t hiÖn chËm II- PhÇn néi dung II.1. Ch¬ng I: Tæng quan - §Ò tµi híng dÉn häc sinh viÕt ®o¹n v¨n ng¾n nh»m ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh trong m«n tËp lµm v¨n bao gåm c¸c néi dung cô thÓ nh: - Nghiªn cøu kÜ néi dung ch¬ng tr×nh, SGK, vë bµi tËp vÒ néi dung c¸c lo¹i s¸ch tham kh¶o tiÕng viÖt líp 2 ®Ó GV n¾m ch¾c träng t©m cña chu¬ng tr×nh m«n häc - §iÒu tra t×nh h×nh thùc tiÔn nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi: + Trao ®æi víi ®ång nghiÖp ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng nhËn thøc d¹y häc sinh viÕt ®o¹n v¨n ng¾n ®Ó tõ ®ã rót ra bµi häc cã gi¸ trÞ. + Dù giê cña gi¸o viªn cïng khèi 2 ®Ó n¾m b¾t ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y hãng dÉn häc sinh viÕt ®o¹n v¨n ng¾n ®Ó rót ra bµi häc kinh nghiÖm quý b¸u. + §Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p vÒ híng dÉn häc sinh viÕt ®o¹n v¨n ng¾n trong ph©n m«n tËp lµm v¨n. §Ò ra ph¬ng ¸n thiÕt kÕ mét sè tiÕt d¹y híng dÉn häc sinh viÕt ®o¹n v¨n ng¾n tõ ®ã rót ra bµi häc kinh nghiÖm cïng víi kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi II.2 Ch¬ng 2: Néi dung vÊn ®Ò nghiªn cøu II.2.1. C¬ së lý luËn: II.2.1.1. §Æc ®iÓm t©m sinh lÝ cña häc sinh líp 2: Häc sinh tiÓu häc ®Æc biÖt lµ häc sinh líp 2, c¸c em võa chuyÓn ho¹t ®éng chñ ®¹o tõ vui ch¬i sang häc tËp. C¸c em hiÕu ®éng, ham ch¬i, sù tËp trung cho häc tËp vµ chó ý cha cao. T duy cña c¸c em nÆng vÒ trùc quan cô thÓ, t duy trõu tîng cha ph¸t triÓn. Do ®ã khi tæ chøc d¹y häc gi¸o viªn ph¶i linh ho¹t s¸ng t¹o th× míi cã hiÖu qu¶. II.2.1.2. §Æc ®iÓm vÒ ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa: Nh chóng ta ®· biÕt ë líp mét häc sinh míi chØ dõng l¹i ë møc ®é tËp nãi ( viÕt) c©u nã néi dung theo chñ ®Ò bµ häc hoÆc t×m tiÕng nãi cã ©m vÇn võa häc. C¸c em ®îc phÐp tiÕng vµ nãi nh÷ng c©u ®¬n gi¶n, riªng lÎ cã néi dung gÇn gòi víi cuéc sèng cña c¸c em hoÆc ë c¸c bµi tËp ®äc. Song ®Õn líp 2 c¸c em ®· ph¶i viÕt ®o¹n tõ 1 ®Õn 3 c©u råi cao h¬n tõ 4 ®ªn 5 c©u kÓ vÒ mét sù viÖc ®¬n gi¶n m×nh còng chøng kiÕn (tham gia) hoÆc t¶ s¬ lîc vÒ ngêi, vËt xung quanh c¸c em. ë häc kú I chñ yÕu c¸c em ®îc viÕt ®o¹n tõ 3 ®Õn 5 c©u kÓ vÒ ngê th©n nh: C« gi¸o, «ng, bµ, anh, chÞ, em vµ réng h¬n lµ toµn thÓ gia ®×nh. - Song ®Õn häc kú II c¸c em ®îc viÕt ®o¹n t¶ con vËt ( chim ), t¶ c¶nh ( biÓn), t¶ c©y cèi, t¶ ngêi (¶nh B¸c Hå). TuÇn 34 vµ 35 häc sinh ®îc kÓ vÒ nh÷ng viÖc lµm mµ b¶n th©n chøng kiÕn hoÆc tham gia . Xen kÏ gi÷a c¸c bµi tËp cã yªu cÇu kÓ ( t¶) nèi trªn cã 2 d¹ng bµi kÓ t¶ con vËt ®îc viÕt ®Çy ®ñ song s¸o trén trËt tù c©u nh»m môc ®Ých cñng cè vÒ liªn kÕt c©u, g¾n kÕt ý Më ®Çu ngay ë tuÇn 1 s¸ch gi¸o khoa ®· giíi thiÖu c¸ch kÓ theo néi dung tranh sau ®ã viÕt thµnh ®o¹n. ®©y chÝnh lµ h×nh thøc giøp häc sinh vËn dông linh ho¹t kü n¨ng vèn hiÓu biÕt khi häc ph©n m«n kÓ chuyÖn vµo viÕt ®o¹n Nãi chung kiÕn thøc trong s¸ch gi¸o khoa ®îc s¾p xÕp mét c¸ch hîp lÝ, l«gic ®i tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, tõ c¸ch nh×n thùc tÕ ®Õn sù vËn dông vèn sèng, vèn hiÓu biÕt ®Ó viÕt ®o¹n. Häc sinh ®îc d¹y c¸c kÜ n¨ng kÓ t¶ ®¬n gi¶n. Song kh«ng ph¶i kÓ l¹i hoÆc t¶ l¹i c©u chuyÖn c¶nh vËt theo néi dung bµi tËp ®äc dùa vµo lêi kÓ (t¶) cña t¸c gi¶ mµ c¸c em ®îc kÓ ( t¶ ) nh÷ng g× cã vµ diÔn ra trong cuéc sèng xung quanh. §iÒu nµy ®· ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®«ng, s¸ng t¹o cña häc sinh trong kÜ n¨ng viÕt ®o¹n. Do ®ã ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng s¸ch gi¸o khoa TiÕng ViÖt 2 ®Æc biÖt chó träng tíi rÌn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n cho häc sinh. II.2.2. C¬ së thùc tiÔn: ViÖc day cho häc sinh viÕt ®o¹n chÝnh lµ qu¸ tr×nh gi¸o viªn kh¬i dËy sù hiÓu biÕt vµ c¶m nhËn cña c¸c em vÒ ngêi, vËt vµ cuéc sèng xung quanh. §iÒu ®ã ®ßi hái gi¸o viªn d¹y cho häc sinh cã c¸ch tæ chøc c©u ý sao cho l«gic, c¸ch sö dông tõ chÝnh x¸c vµ hay khi viÕt. Song thùc tÕ chØ ra r»ng mét sè häc sinh líp 2 khã nhËn thøc ®îc viÖt s¾p xÕp ý ( c¶m nhËn cña mÝnh) theo trËt tù ®óng. Vèn sèng cña c¸c em cßn h¹n chÕ do ®ã khi diÔn ®¹t häc sinh gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Sù s¾p xÕp tæ chøc c©u trong ®o¹n cßn rêi r¹c. C¸c c©u ®éc lËp vÒ néi dung cha cã sù liªn kÕt vµ l«gic §«i khi c¸c em cßn viÕt c©u kh«ng râ ý, tõ lÆp l¹i nhiÒu II.2.3. Thùc tr¹ng nghiªn cøu: Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y vµ dù giê th¨m líp, t«I nhËn thÊy viÖc d¹y viÕt ®o¹n ng¾n cho häc sinh líp 2 hiÖu qu¶ cßn nhiÒu h¹n chÕ c¬ b¶n do m¸y nguyªn nh©n sau : II.2.3.1.VÒ phÝa gi¸o viªn: Gi¸o viªn cha coi träng viÖc rÌn ®o¹n cho häc sinh c¸ch d¹y cña gi ... nãi lêi chia vui khi chÞ Liªn cã 1 niÒm vui lín. -Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi: “Em sÏ nãi g× ®Ó chóc mõng chÞ Liªn”. - HS tr¶ lêi: Yªu cÇu nãi lêi cña em. §Ó chóc mõng chÞ Liªn - Häc sinh nèi tiÕp nhau ph¸t biÓu ý kiÕn. Häc sinh ®ãng vai nãi lêi chia vui. Häc sinh tr¶ lêi: Em cÇn nãi tù nhiªn víi th¸I ®é ch©n thµnh vµ vui mõng. - Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi – Líp ®äc thÇm theo: “ H·y viÕt tõ 3 ®Õn 5 c©u kÓ vÒ anh, chÞ, em ruét hoÆc anh, chÞ,hä cña em”) - ViÕt tõ 3 ®Õn 5 c©u. - ViÕt vÒ anh, chÞ, em ruét (hoÆc anh, chÞ, em hä) ViÕt vÒ 1 ngêi. - Yªu cÇu em kÓ vÒ ngêi ®ã. - HS tù tr¶ lêi. HSTL: Tríc tiªn lµ giíi thiÖu tªn sau ®ã ®Õn h×nh d¸ng c¸ tÝnh c¸ch vµ cuèi cïng lµ t×nh c¶m cña em. HS lµm vµo vë. HS ®æi vë ®äc bµi, nhËn xÐt vµ söa c©u, tõ cho bµi cña b¹n. NhiÒu häc sinh ®äc bµi viÕt tríc líp ®ång thêi ®äc c©u b¹n ®· söa cho m×nh. HS kh¸c bæ sung. HSTL; Bµi chia vui. KÓ vÒ anh chÞ em. Khi ngêi kh¸c cã niÒm vui. Giäng tù nhiªn, th¸i ®é ch©n thµnh, vui mõng. II.4.KÕt qu¶ ®¹t ®îc Sau mét thêi gian ¸p dông biÖn ph¸p nãi trªn trong viÖc d¹y häc sinh viÕt ®o¹n v¨n ng¾n, t«i ®· kiÓm tra häc sinh 2 líp 2A vµ 2C ®Ó lÊy sè liÖu. LÇn 1: TuÇn 15 ngµy 12 th¸ng 12 n¨m 2008. §Ò bµi: Em h·y viÕt ®o¹n v¨n ng¾n tõ 3 ®Õn 5 c©u nãi vÒ anh chÞ em cña em ruét ( hoÆc anh chÞ em hä cña em) Thêi gian lµm bµi :15 phót §èi tîng 66häc sinh líp 2. KÕt qu¶ ®¹t ®îc nh sau: §iÓm Giái Kh¸ T.B×nh YÕu Líp SÜ sè SL % SL % SL % SL % 2A 33 4 12 8 24.2 11 33.3 10 30.3 2C 33 9 27 12 36.7 10 30.3 2 6 LÇn 2: TuÇn 21: Ngµy 06 th¸ng 02 n¨m 2009 §Ò bµi: Em h·y viÕt ®o¹n v¨n ng¾n tõ 3 ®Õn 5 c©u nãi vÒ mét loµi chim mµ em yªu thÝch. Thêi gian: 15 phót §èi tîng : 66 häc sinh líp 2 KÕt qu¶ ®¹t ®îc nh sau: §iÓm Giái Kh¸ T.B×nh YÕu Líp SÜ sè SL % SL % SL % SL % 2A 33 4 16 11 33.4 11 33.4 7 21.2 2C 33 14 42.5 12 36.5 7 21 LÇn 3: TuÇn 27: Ngµy 19 th¸ng 03 n¨m 2009 §Ò bµi: Em h·y viÕt ®o¹n v¨n ng¾n tõ 4 ®Õn 5 c©u nãi vÒ con vËt mµ em yªu thÝch. Thêi gian: 15 phót §èi tîng : 66 häc sinh líp 2 KÕt qu¶ ®¹t ®îc nh sau: §iÓm Giái Kh¸ T.B×nh YÕu Líp SÜ sè SL % SL % SL % SL % 2A 33 5 17.2 9 31.0 9 27.0 6 20.8 2C 33 18 55 10 30.5 5 15 Nh×n chung vµo c¸c b¶ng kÕt qu¶ trªn cho thÊy c¸ch tæ chøc häc sinh viÕt ®o¹n ng¾n theo híng ®· tr×nh bµy ë trªn gióp häc sinh cã kÜ n¨ng viÕt ®o¹n ch¾c ch¾n, thµnh th¹o, chÊt lîng ®o¹n v¨n viÕt cña häc sinh t¨ng lªn râ rÖt qua tõng ®ît kiÓm tra. NÕu nh ®ît 1 tØ lÖ ®iÓm yÕu cña líp thùc nghiÖm vÉn cßn 2 em( ®¹t 6.%) §Õn ®ît 2 tØ lÖ lÖ ®iÓm yÕu ®· kh«ng cßn n÷a. Trong khi ®ã tØ lÖ ®iÓm giái t¨ng tõ 9 em (®¹t 27%) ë ®ît 1 lªn 14 em ( 42.5%) ë ®ît 2 vµ 18 em ( ®¹t 55%) ë ®ît 3. Bªn c¹nh ®ã ë líp ®èi chøng tØ lÖ ®iÓm giái ®¹t rÊt thÊp dao ®éng tõ 4 ®Õn 5 em ( ®¹t 12% ®Õn 15%) trong 3 ®ît kiÓm tra. Riªng ®iÓm yÕu ®Õn lÇn kiÓm tra thø 3 vÉn cßn 6 em ( 13.8%) MÆt kh¸c qua qu¸ tr×nh d¹y thùc nghiÖm trªn líp 2C t«i thÊy giê häc diÔn ra s«i næi. Häc sinh tiªp thu bµi mét c¸ch chñ ®éng. Song ®iÒu ®¸ng nãi h¬n c¶ lµ hiÖn tîng nãi c©u kh«ng râ, nghÜa kh«ng trän ý kh«ng cßn n÷a. Häc sinh ®· biÕt dïng nh÷ng tõ ng÷ giµu h×nh ¶nh, c©u viÕt kh¸ sinh ®éng. Khi viÕt vÒ c¸c con vËt vµ con ngêi xung quanh m×nh. Thêi gian hoµn thµnh ®o¹n viÕt trong c¸c lÇn kiÓm tra còng nhanh h¬n so víi líp ®èi chøng. §iÒu ®ã chøng tá c¸ch d¹y viÕt ®o¹n v¨n theo híng ®· tr×nh bµy ë trªn ®· ®em l¹i kÕt qu¶ ®Çy kh¶ quan, cÇn ®îc ph¸t triÓn ®Ó thùc sù n©ng cao chÊt lîng viÕt ®o¹n nãi riªng vµ häc TiÕng ViÖt nãi chung cho häc sinh líp 2. III.PhÇn kÕt luËn – KiÕn nghÞ III.1. PhÇn kÕt luËn Qu¸ qu¸ tr×nh nghiªn cøu ph¬ng ph¸p d¹y häc sinh viÕt ®o¹n v¨n ng¾n ë häc sinh líp 2, t«i ®· rót ra ®îc nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm sau. Tríc hÕt ngêi gi¸o viªn ph¶I t©m huyªt víi nghÒ, lu«n t×m tßi, häc hái, tao ®æi kiÕn thøc, cËp nhËp víi nh÷ng vÊn ®Ò míi cña x· héi ®Ó cã ph¬ng ph¸p d¹y phï hîp. N¾m ch¾c néi dung ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa TiÕng viÖt 2 nãi chung vµ ph©n m«n TËp lµm v¨n nãi riªng. §Æc biÖt cÇn n¾m ch¾c, hiÓu râ nh÷ng vÊn ®Ò, kiÕn thøc ®æi míi cña TiÕng ViÖt 2 so víi ch¬ng tr×nh c¶I c¸ch gi¸o dôc tõ ®ã cã nh÷ng s¸ng t¹o, c¶I tiÕn vÒ mÆt ph¬ng ph¸p sao cho phï hîp víi tõng bµi d¹y cô thÓ, tõng ®èi tîng häc sinh. CÇn x¸c ®Þnh râ môc ®Ých – yªu cÇu cña bµi d¹y, c¸c bíc d¹y viÕt ®o¹n v¨n ng¾n cho häc sinh. Thêng xuyªn dù giê, quan s¸t, t×m hiÓu thùc tÕ ®ª rót ra u nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y m×nh ®ang thùc hiÖn tõ ®ã cã híng kh¾c phôc. Ph¶i cã ph¬ng tiÖn tèi thiÓu cÇn thiÕt phôc vô bµi gi¶ng Tranh minh ho¹, b¶ng phô. Song cÇn lu ý r»ng: H·y sö dông triÖt ®Ó ®å dïng s½n cã nh: Tranh minh ho¹ trong s¸ch gi¸o khoa, c¶nh tù nhiªn xung quanh trÎ. D¹y häc b»ng ph¬ng ph¸p trªn kh¬i dËy høng thó häc tËp lßng say mª ham thÝch häc hái cña häc sinh, cÇn lµm cho häc sinh c¶m thÊy mçi giê häc nh mét buæi ®i th¨m quan, kh¸m ph¸ nh÷ng ®iÒu míi l¹ cã trong cuéc sèng xung quanh c¸c em kh«ng nªn gß Ðp c¸c em theo mét khu«n thíc nhÊt ®Þnh mµ cÇn ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o, chñ ®éng cña häc sinh. Qua nghiªn cøu thùc tr¹ng d¹y – häc viÕt ®o¹n v¨n ng¾n ë líp 2 t«i thÊy viÖc rÌn häc sinh kÜ n¨ng viÕt ®o¹n lµ viÖc lµm v« cïng quan träng. C«ng viÖc nµy ®ßi hái ngêi gi¸o viªn ph¶i linh ho¹t, s¸ng t¹o song còng cÇn kiªn tr×, chÞu khã trong suèt qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y TËp lµm v¨n nãi chung vµ d¹y häc sinh viÕt ®o¹n v¨n nãi riªng. ViÖc d¹y häc sinh viÕt ®o¹n theo híng nªu trªn ®· ®em tíi sù tiÕn bé vît bËc kh«ng chØ ë riªng ph©n m«n TËp lµm v¨n mµ trong c¸c giê kÓ chuþªn ng«n ng÷ kÓ cña c¸c em còng s¸t thùc vµ giau h×nh ¶nh h¬n Trªn ®©y lµ kinh nghiÖm cña t«i nh»m n©ng cao chÊt lîng viÕt ®o¹n trong ph©n m«n TËp lµm v¨n nãi riªng vµ chÊt lîng häc TiÕng ViÖt ë tiÓu häc nãi chung. Trong khi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, h¹n chÕ. T«i rÊt mong ®îc sù ®ãng gãp cña c¸c nhµ nghiªn cøu c¸c cÊp l·nh ®¹o vµ c¸c ®ång nghiÖp. III.2. PhÇn kiÕn nghÞ *VÒ s¸ch gi¸o khoa. Mét sè bµi tËp lµm v¨n cã néi dung s¾p xÕp cha ®îc hîp lý. VÝ dô: ë tuÇn 8 ®©y lµ tiÕt ®Çu tiªn häc sinh ®îc lµm quen víi kiÓu bµi: KÓ ng¾n theo c©u hái. S¸ch gi¸o khoa ®a ra 3 néi dung. + Nãi lêi mêi nhê yªu cÇu ®Ò nghÞ. + KÓ ng¾n theo c©u hái. + ViÕt mét ®o¹n v¨n kho¶ng 4 ®Õn 5 c©u nãi vÒ c« gi¸o hoÆc ( thÇy gi¸o cò ) cña em dùa vµo c¸c c©u tr¶ lêi ë n«I dung 2 . §Õn tuÇn 10 ®©y lµ tiÕt thø 2 ( kh«ng kÓ tuÇn «n tËp) vµ lµ tiÕt thø 3 ( tÝnh c¶ tuÇn «n tËp ). Häc sinh ®îc häc kiÓu bµi kÓ vÒ ngêi th©n. S¸ch gi¸o khoa chØ ®a 2 néi dung. + KÓ vÒ «ng, bµ( hoÆc ngêi th©n) cña em dùa vµo c¸c c©u gîi ý. + ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n kÓ vÒ «ng bµ ngêi th©n cña em dùa theo yªu cÇu bµi 1 Nh vËy ®¸ng lÏ c¸c giê cã kiÓu bµi míi, häc sinh b¾t ®Çu ®îc lµm quen s¹ch gi¸o khoa nªn s¾p xÕp sè lîng néi dung Ýt h¬n ®Ó gi¸o viªn cã ®iÒu kiÖn kh¾c s©u, rÌn cÆp, t¹o kü n¨ng ch¾c ch¾n cho häc sinh. * VÒ phÝa nhµ trêng: CÇn tæ chøc c¸c ®ît giao lu trao ®æi vÒ néi dung ph¬ng ph¸p d¹y häc víi c¸c trêng b¹n mét c¸ch thêng xuyªn h¬n ®Ó mçi gi¸o viªn chóng t«i cã c¬ héi më réng sù hiÓu biÕt, häc t©p ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. *VÒ phÝa së gi¸o dôc vµ phßng gi¸o dôc Néi dung vµ ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y cña líp 2 trong ph©n m«n TËp lµm v¨n nãi riªng vµ m«n TiÕng viÖt nãi chung gÇn nh hoµn toµn míi víi gi¸o viªn.. Së Gi¸o dôc, Phßng gi¸o dôc nªn tæ chøc thêng xuyªn h¬n n÷a c¸c cuéc héi th¶o , phæ biÕn kinh nghiÖm cña c¸c chuyªn viªn së, phßng ; gi¸o viªn cã ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y tèt cho nh÷ng gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y nh chóng t«i. ®Ó chóng t«IikÞp thêi cã nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc tån t¹i trong c¸ch gi¶ng d¹y cña m×nh. IV. Tµi liÖu tham kh¶o – Môc lôc IV.1. Tµi liªu tham kh¶o - S¸ch TiÕng viÖt tËp 1, 2 - Vë bµi tËp TiÕng viÖt tËp 1, 2 - S¸ch gi¸o viªn tiÕng viÖt tËp 1, 2 - S¸ch thiÕt kÕ tiÕng viÖt tËp 1, 2 - Ph¬ng ph¸p d¹y häc tiÕng viÖt ë TiÓu häc. IV. 2. Môc lôc Tªn môc Trang I. PhÇn më ®Çu I.1. Lý do chän ®Ò tµi I.2 Môc ®Ých chän ®Ò tµi I.3. Thêi gian nghiªn cøu I.4. §ãng gãp míi vÒ m¹t lÝ luËn, vÒ mÆt thùc tiÔn II. PhÇn néi dung II.1. Ch¬ng I: tæn quan II.2. Chong 2: néi dung vÊn ®Ò nghiªn cøu II. 2.1. C¬ së lÝ luËn II.2.1.1. §Æc ®iÓm t©m sinh lý häc sinh líp 2 II.2.2. C¬ së thùc tiÔn II.2.3. thùc tr¹ng nghiªn cøu II.2.3.1. VÒ phÝa gi¸o viªn II.2.3.2. VÒ phÝa häc sinh II.2. 4. Thùc tÕ kh¶o s¸t II.3. Ch¬ng 3: Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu II.3.1. VÒ nhËn thøc gi¸o viªn II.3.2. VÒ néi dung II.3.3. VÒ ph¬ng ph¸p II.3.4. D¹y thùc nghiÖm II.3.4.1. C¸c bíc tiÕn hµnh d¹y thùc nghiÖm II.3.4.2. B×a d¹y thùc nghiÖm II.4. KÕt qu¶ ®¹t ®îc III. PhÇn kÕt luËn – KiÕn nghÞ IV. T liÖu tham kh¶o 1 2 2 2 3 4 4 4 4 4 4 5 6 7 8 9 9 9 9 9 14 14 19 22 23 V. NhËn xÐt cña trêng ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. VI. NhËn xÐt cña Phßng gi¸o dôc & ®µo t¹o ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Tài liệu đính kèm: