CHỦ ĐỀ 7: Hoa, quả (4 tiết) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức Thực hành, sáng tạo về chủ đề Hoa, quả qua hình thức nặn, vẽ và sắp đặt mâm quả đơn giản. 2. Năng lực Sau chủ đề này, HS làm được: - HS sử dụng được các yếu tố tạo hình đã học để thể hiện một số hoa, quả quen thuộc; - Biết cách gọi tên các yếu tố tạo hình được thể hiện trong sản phẩm mĩ thuật; - Biết sử dụng hình ảnh, sắp xếp được vị trí trước, sau để thực hành, sáng tạo trong phần thực hành vẽ theo chủ đề; - Thực hiện được theo thứ tự các bước bày mâm quả; - Trưng bày, chia sẻ được cảm nhận về sản phẩm của cá nhân, nhóm. 3. Phẩm chất - Cảm nhận được vẻ đẹp của hoa, quả trong cuộc sống; - Có ý thức chuyên cần chăm chỉ trong học tập, chuẩn bị, sưu tầm tranh vẽ, ảnh về hoa, quả; - Sử dung được vật liệu sẵn có, công cụ an toàn, phù hợp để thực hành, sáng tạo; II. Thiết bị dạy học và học liệu - Một số ảnh chụp hoa, quả gần gũi với HS tại địa phương, theo mùa để HS quan sát; - Một số sản phẩm mĩ thuật theo chủ đề Hoa, quả như tranh vẽ, tranh xé dán, tranh đắp nổi, tạo dáng đất nặn, để phân tích sư phạm; - Một số tranh ảnh, clip liên quan đến hoa, quả, bày mâm quả để trình chiếu trên PowerPoint để HS quan sát. III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Hoạt động 1: a) Mục tiêu: - HS nhận biết được hình dáng, màu sắc một số đặc điểm riêng của một số loài hoa, loại quả; - HS nhận biết được các SPMT thể hiện về hoa, quả; b) Nội dung hoạt động : - HS quan sát ảnh chụp, SPMT hoa, quả được minh họa trong sách (hoặc tư liệu do GV chuẩn bị thêm); - HS biết được bộ phận và một số cách thể hiện hoa, quả qua phân tích trên SPMT; c) Sản phẩm học tập Có hiểu biết về hình dáng, màu sắc hoa, quả ở mức đơn giản. d) Tổ chức hoạt động Một số loại hoa, quả - GV yêu cầu HS mở SGK Mĩ thuật 1, trang 48 – 51; quan sát minh họa theo thứ tự từ trái qua phải, từ trên xuống dưới và trả lời câu hỏi: + Những hình bông hoa trong sách có màu sắc gì? + Nêu những đặc điểm, hình dáng khác nhau ở một số loại quả. - GV ghi tóm tắt ý kiến của HS lên bảng (không đánh giá). - GV yêu cầu HS kể tên những loại hoa, quả khác mà em biết, miêu tả hình dáng và màu sắc của những loại quả đó. - GV ghi tóm tắt ý kiến của HS lên bảng (không đánh giá). - Căn cứ vào những ý kiến của HS, GV chốt ý: Hoa, quả có nhiều hình dáng và màu sắc khác nhau. Hoa, quả trong một số SPMT - GV yêu cầu HS mở SGK Mĩ thuật 1, trang 52 – 53; quan sát các hình minh họa và trao đổi theo nhóm những câu hỏi sau: + Bạn đã dùng hình vẽ nào để thể hiện về chủ đề “Hoa, quả”? + Bạn đã dùng màu sắc gì để diễn tả về chủ đề này? + Ngoài hoa, quả, một số bạn còn vẽ, nặn thêm cái gì để cho sản phẩm của mình được sinh động? - Mỗi nhóm cử một HS lên trả lời sản khi có trao đổi trong nhóm. - Căn cứ vào những ý kiến của HS phát biểu, GV chốt ý: Có nhiều cách để thể hiện về chủ đề Hoa, quả. 2. Hoạt động 2: Thể hiện a) Mục tiêu HS thực hiện SPMT thể hiện về hoa, quả mình yêu thích. b) Nội dung hoạt động - HS thực hành, sáng tạo. - GV quan sát, hỗ trợ gợi ý với HS gặp khó khăn trong thể hiện. c) Sản phẩm học tập SPMT thể hiện về hoa, quả theo hình thức nặn. d) Tổ chức hoạt động - GV mời từng HS phát biểu về hình dáng và màu sắc của loại hoa, quả mình yêu thích. HS phát biểu về loại hoa, quả nào sẽ thực hiện nặn loại hoa, quả đó cho bài thực hành của mình. - Đối với những trường hợp không chuẩn bị được đất nặn, GV cho HS thực hành vẽ hoặc xé, dán hoa, quả vào phần khung tương ứng trong Vở bài tập Mĩ thuật 1, trang 33, 35 hoặc giấy A4. Chú ý: Từ chủ đề 7 trở đi, HS đã có kĩ năng vẽ, nặn, xé, dán được hình thành từ các chủ đề trước. Để tiết học sinh động, tùy vào cơ sở vật chất nhà trường, GV sưu tầm một số clip hướng dẫn nặn, vẽ, xé, dán có liên quan đến chủ đề để HS tham khảo. Thời lượng của mỗi clip chỉ khoảng 2-3 phút để không làm HS bị phân tâm. Nội dung của clip cũng cần đa dạng về tạo hình để tránh HS bắt chước. 3. Hoạt động 3: Thảo luận a) Mục tiêu Củng cố kiến thức, kĩ năng liên quan đến thực hiện SPMT trong chủ đề Hoa, quả. b) Nội dung hoạt động - HS thảo luận, trao đổi và giới thiệu về SPMT cá nhân/nhóm; - Chia sẻ hiểu biết về màu sắc, hình vẽ, cách tạo hình của SPMT về hoa, quả; - Phản hồi nhận xét của nhóm bạn c) Sản phẩm học tập - Trình bày kết quả sản phẩm; - Ý kiến của nhóm/cá nhân về SPMT thực hiện ở hoạt động Thể hiện. d) Tổ chức hoạt động - Căn cứ vào bài thực hành của HS ở mục 2, GV cho HS thực hiện phần thảo luận ở mục 3 theo hình thức cá nhân và nhóm. Lúc này, GV là người hướng dẫn các cá nhân và nhóm HS thực hiện thảo luận theo các câu hỏi sau: + Hình vẽ trong SPMT của bạn giúp em liên tưởng đến những loại hoa, quả nào? + Bạn đã dùng màu sắc nào để thực hiện SPMT của mình? + Em thích SPMT nào nhất? + Em dự định sẽ trưng bày SPMT của mình ở nhà như thế nào? - Kết thúc phần thảo luận, nếu còn thời gian, GV nói về lợi ích của hoa, quả trong đời sống như: + Hoa làm đẹp cho cuộc sống; + Quả cung cấp nhiều vitamin, chất xơ giúp cơ thể khỏe mạnh. 4. Hoạt động 4: Vận dụng a) Mục tiêu Biết bày mâm quả. Vẽ bức tranh tĩnh vật về mâm quả, trên cơ sở mâm quả đã bày. b) Nội dung hoạt động - GV hướng dẫn HS kĩ năng cơ bản khi bày mâm quả. - HS thực hiện vẽ một bức tranh tính vật về mâm quả (đã bày) theo cách mình yêu thích. c) Sản phẩm học tập - Bày được mâm quả theo hình thức đơn giản. - Một SPMT thể hiện về mâm quả. d) Tổ chức hoạt động - GV yêu cầu HS mở SGK Mĩ thuật 1, trang 55, phần tham khảo, quan sát hình minh họa hai kiểu bày mâm quả và nêu câu hỏi để HS trả lời: Ví dụ: + Nhận xét về vị trí sắp xếp của quả to và quả nhỏ; + Nhìn vào ảnh minh họa, em thấy mâm quả có cân đối không? - GV tóm tắt một vài ý kiến của HS lên bảng (không đánh giá); - GV mời HS đại diện cho mỗi nhóm lên thực hành xếp mâm quả, thực hiện một lần với các nhóm. Các nhóm lựa chọn bày mâm quả theo kiểu 1 hoặc kiểu 2 và lựa chọn quả để bày theo hướng dẫn, gợi ý trong sách. - Khi các nhóm đã hoàn thành, GV giải thích về cách sắp xếp các mâm quả: + Mâm quả 1: Nải chuối bày ở giữa, phía dưới để tạo thế. Quả bưởi bày vào giữa để tạo sự cân đối. Các quả nhỏ bày xung quanh và phía trên góp phần tô điểm cho mâm quả được sinh động và đẹp mắt. + Mâm quả 2: Quả dừa bày ở giữa và các quả còn lại bày xung quanh để tạo sự cân đối. Những quả nhỏ được sắp xếp xen kẽ để tạo nên điểm nhấn. - GV chốt ý: + Bày quả to trước. + Sắp xếp các quả còn lại xung quanh để tạo sự cân đối. + Những quả nhỏ bày xen kẽ để tạo điểm nhấn. - GV đặt mâm quả đã bày ở vị trí thuận tiện để từng nhóm HS quan sát và vẽ hoặc xé, dán lại mâm quả vào Vở bài tập Mĩ thuật 1, trang 37 hoặc giấy A4. Chú ý: - Đối với những HS lựa chọn vẽ: quan sát mẫu và vẽ theo hình tương ứng, không nhất thiết phải giống như hình và màu của quả thật. - Đối với HS lựa chọn xé, dán: quan sát mẫu và vẽ từng quả vào mặt sau của giấy màu, sau đó xé từng hình quả và sắp xếp chúng trong khuôn khổ của giấy vẽ sao cho cân đối rồi mới dán. Việc thực hành không nhất thiết phải giống với hình và màu của quả thật. * Trưng bày, nhận xét cuối chủ đề − GV tổ chức cho HS trưng bày sản phẩm cá nhân/ nhóm, chia sẻ cảm nhận và giới thiệu sản phẩm về: + Màu sắc trên các SPMT thể hiện hoa, quả. + Chất liệu tạo nên các SPMT. + Em và bạn đã tạo được SPMT nào? Em hãy mô tả sản phẩm đó. + Em thích sản phẩm nào? Hãy kể về hình dáng, màu sắc, đặc điểm có trên SPMT của mình và của bạn. − GV cùng HS nhận xét, đánh giá sản phẩm trên tinh thần động viên, khích lệ HS là chính. Gợi ý phân phối tiết và tổ chức hoạt động trong chủ đề Nội dung biên soạn trong SGK có tính mở, thuận tiện cho thầy cô chia từng tiết hợp lí theo nhiều phương án. Phương án 1: Tiết 1: - Hoạt động Quan sát: tìm hiểu hình dáng, màu sắc của một số loài hoa, loại quả trong thiên nhiên; - Hoạt động Thể hiện: nặn hoa/ quả em yêu thích. Tiết 2: - Hoạt động Quan sát: tìm hiểu hình dáng, màu sắc của một số loài hoa, loại quả trong sản phẩm mĩ thuật; - Hoạt động Thể hiện: tạo hình hoa/ quả em theo hình thức tự chọn. Tiết 3: - Hoạt động Thảo luận: - Hoạt động Vận dụng: bày mâm quả Tiết 4: - Hoạt động Vận dụng: vẽ hoặc xé dán mâm quả đã bày Phương án 2: Tiết 1: - Hoạt động Quan sát: tìm hiểu hình dáng, màu sắc của một số loài hoa trong thiên nhiên và sản phẩm mĩ thuật; - Hoạt động Thể hiện: nặn, đắp nổi hoa em yêu thích. Tiết 2: - Hoạt động Quan sát: tìm hiểu hình dáng, màu sắc của một số loại quả trong thiên nhiên và sản phẩm mĩ thuật; - Hoạt động Thể hiện: nặn, đắp nổi quả em yêu thích. Tiết 3: - Hoạt động Thảo luận: - Hoạt động Vận dụng: bày mâm quả Tiết 4: - Hoạt động Vận dụng: vẽ hoặc xé dán mâm quả đã bày như vậy, thầy cô sẽ có nhiều cách chia tiết để dạy chủ đề 7 theo nhiều hình thức khác nhau nhưng xin lưu ý rằng việc chia tiết cần phù hợp với khả năng tổ chức, năng lực thực hiện của học sinh của cơ sở giáo dục, sao cho học sinh có đủ thời gian thực hiện sản phẩm của mình. Qua quan sát thực tế và dự giờ thì xin đưa ra một tỉ lệ phân bổ thời gian để các thầy cô tham khảo khi triển khai các hoạt động trong 1 tiết học. - Các hoạt động hướng đến tiết học (Trò chơi, quan sát, đặt câu hỏi,..): 10 phút - Các hoạt động hướng đến thực hành của học sinh: 20 phút - Các hoạt động hướng đến trưng bày, nhận xét: 5 phút Như vậy, ở chủ đề này có một số kĩ năng học sinh được thực hành thông qua các hoạt động như: Tạo hình về hoa/ quả theo hình thức yêu thích (nên hướng đến kĩ năng nặn); Sắp xếp mâm quả Vẽ/ xé, dán tranh về chủ đề Lưu ý: ở một số trường, ở chủ đề này, giáo viên cho một số nhóm học sinh sử dụng hình thức in lá cây, củ, quả, nhằm giúp cho học sinh có thêm những cách thể hiện sản phẩm mĩ thuật khác nhau, tạo sự hứng thú cũng như từng bước xóa bỏ định kiến mĩ thuật là vẽ của không ít người.
Tài liệu đính kèm: