Bài ôn tập học sinh giỏi trường môn Tiếng Việt Khối 3

 BÀI ÔN TẬP HỌC SINH GIỎI TRƯỜNG - KHỐI 3
Môn: Tiếng Việt 
Đề 1: Câu 1 : Tìm 3 từ cùng nghĩa với từ “ Tổ quốc”. Đặt một câu với một từ em vừa tìm được.
Câu 2 : Cho khổ thơ :
 Cây bầu hoa trắng Cây mướp hoa vàng Tim tím hoa xoan Đỏ tươi râm bụt
a) Tìm các từ chỉ sự vật , chỉ đặc điểm có trong khổ thơ trên.
b) Với mỗi câu thơ, em hãy tìm bộ phận trả lời câu hỏi Ai ( cái gì) để điền vào bảng sau:
Câu
Bộ phận trả lời câu hỏi Ai(cái gì)?
Câu 3. Tìm các từ ngữ phù hợp để điền vào chỗ chấm nhằm diễn tả các sự vật bằng cách nhân hoá :
- Vầng trăng.........................................................................................................
- Mặt trời..............................................................................................................
- Bông hoa...........................................................................................................
- Cổng trường......................................................................................................
Câu 4.Tập làm văn : Viết một bức thư ngắn( khoảng 10- 12 câu)cho một bạn học sinh Nhật Bản để làm quen và bày tỏ tình thân ái , sự cảm thông sâu sắc.
Đề 2: Câu 1 : Đặt câu hỏi cho bộ phận câu được in đậm :
a. Một đám mây trắng đang trôi trên bầu trời.
b. Đàn trâu đi đủng đỉnh trên đê.
c. Mấy hôm nay, trời nắng chói chang.
Câu 2 : Tìm từ chỉ sự vật, chỉ hoạt động trong đoạn thơ sau :
 Tiếng gà
 Giục quả na
 Mở mắt tròn xoe 
 Cây dừa sải tay bơi
 Ngọn mùng tơi nhảy múa
- Từ chỉ sự vật :.........................................................................................................
- Từ chỉ hoạt động :..................................................................................................
Câu 3 : Điền dấu chấm và dấu phẩy cho phù hợp trong đoạn văn sau và viết lại đoạn văn( nhớ viết hoa chữ cái đầu câu ):
-Ngày xưa có đôi bạn là Diệc và Cò chúng thường cùng ở cùng ăn cùng làm việc và đi chơi cùng nhau hai bạn gắn bó với nhau như hình với bóng.
Câu 4 : Đặt 3 câu theo mẫu dưới đây nói về đồ dùng học tập của em :
- Ai(cái gì) là gì:.....................................................................................................
- Ai(cái gì) làm gì:.....................................................................................................
- Ai(cái gì) thế nào: ...................................................................................................
 Câu 5 : Tập làm văn : Viết đoạn văn ( khoảng 6 - 7 câu ) tả một mùa mà em yêu thích.
 Câu 6: Điền dấu chấm, dấu phẩy vào chỗ thích hợp và viết lại đoạn văn đó.
	Bản giao hưởng mùa thu cât lên những chiếc lá vàng rơi trong nằng lung linh kì ảo lá bàng phủ hai bên bờ tiếng gió xào xạc nói với lá hương mùa thu nhẹ thoảng nhưng con bướm vàng bay rối mắt.
Đoạn văn trên có mấy câu? ...............................................................
Ghi lại một câu theo mẫu câu : Ai thế nào? Có trong đoạn văn trên 
C©u7: a, §¸nh dÊu chÊm, dÊu phÈy vµo nh÷ng vÞ trÝ thÝch hîp cho ®o¹n v¨n sau vµ viÕt l¹i cho ®óng.
 “Thá X¸m vµ NhÝm Xï ch¬i víi nhau rÊt th©n nh÷ng buæi s¸ng mïa hÌ hai b¹n th­êng rñ nhau ra bê suèi h¸i hoa ®µo cñ nh÷ng buæi tèi mïa thu hai b¹n kÐo ra bê cá n« ®ïa d­íi ¸nh tr¨ng ngµy l¹i ngµy t×nh c¶m cña Thá vµ NhÝm cµng thªm th¾m thiÕt”.
b, §o¹n v¨n em võa ®¸nh dÊu chÊm, dÊu phÈy xong cã mÊy c©u ? Ghi l¹i mét c©u theo mÉu Ai lµm g×? cã trong ®o¹n v¨n trªn.
c, §iÒn tiÕp bé phËn c©u tr¶ lêi cho c©u hái Nh­ thÕ nµo? ®Ó c¸c dßng sau thµnh c©u.
- Non s«ng gÊm vãc ViÖt Nam.
- TiÕng hãt cña chim Häa Mi
Câu 8: Điền từ còn thiếu vào chỗ (...) để hoàn chỉnh các thành ngữ, ca dao dưới đây:
Nhường cơm................ (Nhường cơm sẻ áo)
Bán anh em xa........ .... ( Bán anh em xa, mua láng giềng gần.)
Công cha như ........ ..(Công cha như núi Thái Sơn.)
 d. Nghĩa mẹ như .. (Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.)
Câu 9: Gạch chân những từ nói về các hoạt động bảo vệ Tổ quốc: bảo vệ, gìn giữ, xây dựng, đấu tranh, kháng chiến, kiến thiết, tôn tạo.
Câu 10: Đặt câu hỏi cho bộ phận gạch chân trong mỗi câu sau:
Đội đồng diễn thể dục đang tích cực tập luyện để chuẩn bị trình diễn ở Hội khỏe Phù Đổng
Các bạn học sinh trong cùng một lớp thường xuyên giúp nhau trong học tập
Mẹ ngạc nhiên.
Cứ mỗi khi qua đường, bà lại nắm chặt tay em.
Câu 11: Gạch một gạch dưới bộ phận câu trả lời câu hỏi Ai, hai gạch dưới bộ phân câu trả lời câu hỏi Thế nào trong các câu sau:
.a. Những làn gió từ sông thổi vào /mát rượi.
b . Mặt trời lúc hoàng hôn/ đỏ rực như khối cầu lửa khổng lồ.
Câu 12:Hãy sử dụng cách nói nhân hóa để diễn đạt những ý dưới đây cho sinh động, gợi cảm.
a. Mấy con chim hót ríu rút trên cành.
b. Mặt trời mọc đỏ ối.
c. Cái trống trường.
d. Cái cặp sách của em.
Câu 13: Xác định các câu sau thuộc mẫu câu nào?
 a. Chúng em là học sinh tiểu học.
b. Anh Kim Đồng rất nhanh trí và dũng cảm.
c. Đàn sếu đang sải cánh trên cao.
Câu 14: Ghi lại các kiểu câu Ai làm gì? Ai thế nào? Trong đoạn văn sau:
 Trời nắng gắt. Con ong xanh biếc, to bằng quả ớt nhỡ, lướt nhanh những cặp chân dài và mảnh trên nền đát.
Câu 15. : Ca dao có câu:
Tháp Mười đẹp nhất bông sen.
Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ.
Chỉ ra hình ảnh so sánh trong hai câu ca dao trên? Nêu cảm nhận của em về cách so sánh đó?( hình ảnh so sánh đó có ý nghĩa gì?)
( - Chỉ ra hình ảnh so sánh: Bác Hồ với bông sen Tháp Mười. (1 điểm)
 - Nêu được ý nghĩa: Ca ngợi phẩm chất đẹp đẽ của Bác Hồ, nhấn mạnh vẻ đẹp giản dị, mộc mạc, gắn bó với quê hương đất nước Việt Nam (bông sen Tháp Mười) của Bác Hồ.)
Câu 16: NghÜ vÒ ng­êi bµ yªu quý cña m×nh, nhµ th¬ NguyÔn Thuþ Kha ®· viÕt:
Tãc bµ tr¾ng tùa m©y b«ng
ChuyÖn bµ nh­ giÕng c¹n xong l¹i ®Çy.
Nêu các hình ảnh được so sánh ở câu thở trên?
H·y cho biÕt: phÐp so s¸nh ®­îc sö dông trong hai dßng th¬ trªn gióp em thÊy ®­îc h×nh ¶nh ng­êi bµ nh­ thÕ nµo ?ư
 (Qua hai c©u th¬ trªn cho em thÊy ®­îc m¸i tãc tr¾ng cña bµ ®­îc so s¸nh víi h×nh ¶nh ®¸m “M©y b«ng” trªn trêi cho thÊy: Bµ cã vÎ ®Ñp hiÒn tõ, cao quý vµ ®¸ng kÝnh träng...ChuyÖn cña bµ kÓ cho ch¸u nghe ®­îc so s¸nh víi h×nh ¶nh c¸i giÕng th©n thuéc ë lµng quª VNam cø c¹n xong l¹i ®Çy ý muèn nãi “Kho” chuyÖn cña bµ rÊt nhiÒu, kh«ng bao giê hÕt, ®ã lµ nh÷ng c©u chuyÖn dµnh kÓ cho ch¸u nghe víi t×nh yªu th­¬ng ®Ñp ®Ï... 
Câu 17: Trong bµi ¤ng vµ Ch¸u, nhµ th¬ Ph¹m Cóc cã viÕt:
 ¤ng vËt thi víi ch¸u
 Keo nµy «ng còng thua
 Ch¸u vç tay hoan h«:
“¤ng thua ch¸u, «ng nhØ !”
 BÕ ch¸u «ng thñ thØ:
 “Ch¸u khoÎ h¬n «ng nhiÒu !
 ¤ng lµ buæi trêi chiÒu
 Ch¸u lµ ngµy r¹ng s¸ng”.
a.Nêu các hình ảnh so sánh có trong đoạn thơ trên?
b.Theo em, b»ng c¸ch sö dông c¸c h×nh ¶nh so s¸nh (khæ th¬ hai )ng­êi «ng muèn nãi víi ch¸u nh÷ng ®iÒu g× s©u s¾c ?
B»ng c¸ch sö dông c¸c h×nh ¶nh so s¸nh (khæ th¬ 2) ng­êi «ng muèn nãi víi ch¸u nh÷ng ®iÒu s©u s¾c r»ng “Ch¸u khoÎ h¬n «ng nhiÒu !” ¤ng muèn nãi tíi t­¬ng lai cña ch¸u thËt r¹ng rì .Ch¸u lµ ng­êi sÏ lín lªn vµ khoÎ h¬n «ng rÊt nhiÒu, ®ã còng lµ ®iÒu «ng mong mái vµ hi väng ë ch¸u.
 H×nh ¶nh “¤ng lµ buæi trêi chiÒu”cho thÊy v× «ng ®· nhiÒu tuæi, cuéc sèng kh«ng cßn dµi n÷a, gièng nh­ buæi trêi chiÒu ®ang b¸o hiÖu mét ngµy s¾p hÕt.Ng­îc l¹i h×nh ¶nh ‘Ch¸u lµ ngµy r¹ng s¸ng’ cho thÊy v× ch¸u cßn Ýt tuæi, ®ang lín lªn, cuéc sèng cßn ®ang ë phÝa tr­íc, gièng nh­ trêi r¹ng s¸ng b¸o hiÖu mét ngµy míi ®ang b¾t ®Çu.)
Câu 18: Ca ngîi t×nh th­¬ng cña con ng­êi, thÇy gi¸o NguyÔn Ngäc Ký viÕt bµi th¬ Em th­¬ng nh­ sau:
Em th­¬ng lµn giã må c«i
Kh«ng t×m thÊy b¹n, vµo ngåi trong c©y
Em th­¬ng sîi n¾ng ®«ng gÇy
Run run ng· gi÷a v­ên c©y c¶i ngång.
a. Tác giả đã dùng biên pháp nghệ thật gì trong đoạn thơ trên nêu các hình ảnh đó?
b. H×nh ¶nh lµn giã må c«i vµ sîi n¾ng ®«ng gÇy gîi cho em nghÜ ®Õn nh÷ng con ng­êi nh­ thÕ nµo? Qua ®ã ,em c¶m nhËn ®­îc ®iªï g× ? 
 Qua bµi th¬ trªn ta thÊy t¸c gi¶ ®· dïng h×nh ¶nh nh©n ho¸ “Ngän giã mµ còng må c«i !” Nh­ng ë ®©y t¸c gi¶ ®©u chØ nãi vÒ ngän giã . Mµ cßn muèn nãi vÒ c¶ con ng­êi n÷a . NÕu ngän giã må c«i , kh«ng t×m hÊy b¹n , vµo ngåi trong c©y th× còng gièng nh­ em bÐ må c«i kia sèng lang thang mét m×nh ®ang buån b· ngåi ë mét xã nhµ v¾ng vÎ nµo ®ã...Cßn sîi n¾ng ®«ng gÇy ng· gi÷a v­ên c©y c¶i ngång còng gièng nh­ mét em bÐ (ThËm chÝ mét cô giµ...) èm yÕu , ng· gi÷a mét v­ên hoa v¾ng ng­êi...
 Bµi th¬ chØ cã bèn c©u mµ ®Ó l¹i mét nçi buån th­¬ng s©u xa.ë ®êi còng ph¶i buån th­¬ng. Ng­êi mµ kh«ng biÕt buån th­¬ng , th«ng c¶m víi nh÷ng ®au khæ cña ng­êi kh¸c ,vµ cña chÝnh m×nh th× cßn ®©u lµ ng­êi. 
Câu19: KÕt thóc bµi MÑ v¾ng nhµ ngµy b·o ,nhµ th¬ §Æng HiÓn viÕt:
ThÕ råi c¬n b·o qua 
 BÇu trêi xanh trë l¹i .
 MÑ vÒ nh­ n¾ng míi
 S¸ng Êm c¶ gian nhµ.
 Theo em, h×nh ¶nh nµo ®· lµm nªn vÎ ®Ñp cña ®o¹n th¬ trªn? v× sao? 
 Theo em, h×nh ¶nh “MÑ vÒ nh­ n¾ng míi .S¸ng Êm c¶ gian nhµ” ®· lµm nªn vÎ ®Ñp cña ®o¹n th¬ ®· nªu. §ã chÝnh lµ h×nh ¶nh g©y Ên t­îng ®Ñp trong lßng ng­êi ®äc vµ nªu bËt ý nghÜa cña c¶ bµi th¬ “MÑ v¾ng nhµ ngµy b·o’ .Ng­êi mÑ trë vÒ nhµ khi c¬n b·o ®· qua ®­îc so s¸nh víi h×nh ¶nh “N¾ng míi” hiÖn ra khi bÇu trêi xanh trë l¹i sau c¬n b·o. Sù so s¸nh ®ã gióp ta hiÓ ®­îc mét ®iÒu s©u s¾c lµ :MÑ cÇn thiÕt cho c¶ gia ®×nh ch¼ng kh¸c nµo ¸nh n¾ng cÇn thiÕt cho sù sèng ! ChÝnh v× vËy , khi ng­êi mÑ trë vÒ , c¶ gian nhµ trë.
Câu 20: Qua bµi h¬ Bãng m©y nhµ th¬ Thanh Hµo cã viÕt :
Bãng m©y
H«m nay trêi n¾ng nh­ nung
MÑ em ®i cÊy ph¬i l­ng c¶ ngµy
¦íc g× em ho¸ ®¸m m©y
Em che cho mÑ suèt ngµy bãng r©m.
§äc bµi th¬ trªn em thÊy ®­îc nh÷ng nÐt g× ®Ñp vÒ t×nh c¶m cña ng­êi con ®èi víi ng­êi mÑ ?
Bµi lµm
 Qua bµi th¬ ta thÊy h×nh ¶nh ng­êi mÑ hiÖn lªn thËt lµ ®Ñp ®Ï,®ã lµ h×nh ¶nh cña mét ng­êi lao ®éng cÇn cï chÞu khã.
 Hai c©u ®Çu bµi h¬ cho ta thÊy h×nh ¶nh ng­êi mÑ ®i cÊy trong mét hoµn c¶nh mµ thêi tiÕt rÊt kh¾c nhiÖt ‘Trêi n¾ng nh­ nung –MÑ em ®i cÊy ph¬i l­ng c¶ ngµy.ChÝnh v× cã mét t×nh c¶m yªu th­¬ng mÑ s©u s¾c nªn ng­êi con míi “¦íc g× em ho¸ ®¸m m©y –em che cho mÑ suèt ngµy bãng r©m”.¦íc muèn ®ã cho em thÊy ng­êi con ®· nghÜ vÒ ng­êi mÑ cña m×nh ®ang cÊy mµ ph¶i ph¬i l­ng trªn c¸nh ®ång n¾ng n«i vÊt v¶ ®ã. Qua ®ã ,em thÊy ®­îc t×nh c¶m ®Ñp ®Ï vµ s©u s¾c cña ng­êi con ®èi víi mÑ.